‘Selectie geneeskundestudenten werkt niet’
Vooraf eisen stellen voordat aanmelders worden toegelaten tot hun studie – in het hoger onderwijs beter bekend als selectie aan de poort – wordt vaak genoemd als geschikte methode voor het weren van ongemotiveerde studenten. Het zou zorgen voor minder uitval.
Maar die uitval is bij geneeskunde al heel laag, zegt de promovenda. Zij sprak voor haar onderzoek onder meer scholieren die misschien geneeskunde willen gaan studeren. Ook stelde ze eerste- en vierdejaars studenten vragen over hun motivatie.
Daaraan hebben ze gewoonlijk geen gebrek. “De resultaten wijzen uit dat de motivatie, studieprestaties en bevlogenheid van geneeskundestudenten in Nederland over het algemeen goed zijn, ongeacht de wijze waarop studenten worden toegelaten tot de opleiding”, schrijft Wouters in haar conclusie.
Drempel voor studiekiezers
Selectie is volgens Wouters vooral een drempel voor studiekiezers uit lagere sociale milieus en met een migrantenachtergrond. Scholieren zonder artsen in de familie of vriendenkring doen volgens haar eerder aan zelfselectie. Zij zouden het idee hebben ongeschikt te zijn voor de universiteit, mede doordat medische rolmodellen ontbreken.
Volgend studiejaar selecteren de geneeskundeopleidingen al hun studenten. Dat kan er volgens de onderzoeker toe leiden dat in de toekomst meer artsen afkomstig zijn uit autochtone, hoogopgeleide gezinnen.
Zorgwekkend, meent Wouters. “De diversiteit van de studentenpopulatie komt door selectie in het geding. De groep artsen moet divers zijn om goed aan te sluiten bij de behoeften van de maatschappij, die ook divers is.”
Decentrale selectie
De Utrechtse opleiding Geneeskunde stapte in 2014 van een landelijke loting over op decentrale selectie. Decaan Frank Miedema is echter niet per se voorstander van selectie aan de poort, zo zei hij tijdens een vergadering van de faculteitsraad Geneeskunde. Ook hij denkt dat loting voor meer diversiteit op de opleiding zorgt, en noemt het gebrek hieraan een landelijk probleem dat steeds groter wordt. “We moeten goed nadenken over de consequenties hiervan.”
Bij de bachelor geneeskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam wordt een deel van de studenten al jaren decentraal geselecteerd. Dat houdt in dat studenten worden gekozen die “het best bij de opleiding passen”, zegt opleidingsdirecteur opleidingsdirecteur Axel Themmen van de Rotterdamse bacheloropleiding geneeskunde tegen de Volkskrant.
Het gaat dan niet alleen om eindexamencijfers of toetsen, maar ook om niet-academische verdiensten, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of topprestaties op het gebied van sport of muziek. Als je die meeweegt, scoren studenten met een migrantenachtergrond of ‘eerste generatie-studenten’ (de eersten uit de familie die studeren) niet slechter.
“We zagen de afgelopen jaren dat die geselecteerde studenten het bijna net zo goed deden als de 8-plussers. Ze vallen zelden uit en studeren goed door”, vertelde Themmen al in 2011 aan het Hoger Onderwijs Persbureau. Destijds moesten studenten met een eindexamengemiddelde onder de acht loten, maar vanaf het studiejaar 2017-2018 wordt de loting volledig afgeschaft.