Deze UU-studenten laten stem horen op klimaattop in Glasgow: ‘Anders gebeurt er niks’

De IJslandse Finnur Racart Andrason (19) en de Tsjechische Barbora Kvasnickova (22), allebei tweedejaars Global Sustainability Science, zitten in de nationale jongerendelegatie van hun land. In die functie laten ze hun stem horen, die hopelijk terecht komt bij de onderhandelingstafel van wereldleiders.

“We weten dat als we nu geen actie ondernemen we met de dag toekomstige generaties schaden”, vertelt Barbora vlak voordat ze afreist naar Glasgow. Finnur: “Maar ook de huidige generatie. De klimaatcrisis is vandaag de dag al realiteit voor honderdduizenden, zelfs miljoenen mensen wereldwijd. Het is belangrijk voor mij om mij hard te maken voor het klimaat, omdat het belangrijk is voor de mensheid.”

Enorme kloof
De internationale klimaattop in Glasgow is de belangrijkste sinds die van Parijs in 2015. De grootste overwinning van het Klimaatakkoord van Parijs was destijds de belofte van regeringsleiders om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden, bij voorkeur tot 1,5 graden. Maar de landen lijken hun klimaatdoelstellingen niet te gaan halen.

“Tijdens deze klimaattop moeten regeringsleiders minimaal vasthouden aan de emissiereducties van het Parijs-akkoord”, vertelt Barbora. “Het liefste zie ik ze hun klimaatdoelen verhogen, maar ik heb er weinig vertrouwen in dat dat gaat gebeuren. Daarnaast moeten ze fossiele brandstoffen een halt toeroepen of op z’n minst niet meer subsidiëren.”

Glasgow verandert in de twee weken van de klimaattop in een strijdtoneel van protesten, waarbij de grootste demonstraties op vrijdag en zaterdag plaatsvinden. Naast dat Finnur en Barbora plaatsnemen in de nationale jongerendelegatie, gaan ze ook in Glasgow de straat op. Ze willen zowel van binnenuit als buitenaf druk uitoefenen op landen. Finnur vertelt: “Er is een enorme kloof tussen wat overheden beloven te doen en wat er daadwerkelijk moet gebeuren in de klimaatcrisis. Uit een recent rapport van de Verenigde Naties blijkt dat nationale overheden slechts 7,5 procent emissiereducties waarmaken, terwijl volgens het IPCC emissiereducties van 55 procent vóór 2030 nodig zijn om mogelijk onder 1,5 graden opwarming te blijven." 

Finnur Racart Andrason.

“Als rijke Europese landen deze emissiereducties niet halen, hoe kunnen we dan van de rest van de wereld verwachten om hoge klimaatdoelen te behalen?”, vraagt Finnur. “Er is geen enkel westers land dat hun klimaatambities voldoende heeft verhoogd. Ik hoop tijdens Glasgow klimaatleiders te zien, omdat ik weet dat er landen zijn die een voorbeeld zouden kunnen zijn.”

“Hopelijk worden tijdens de klimaattop ook grote bedrijven verantwoordelijk gehouden voor hun aandeel in de klimaatcrisis”, vertelt Barbora. “De vijf rijkste landen die deelnemen aan de klimaattop - waaronder China, de Verenigde Staten en Duitsland - hebben samen minder geld dan de honderd rijkste bedrijven, per bedrijf”, vertelt Barbora. “Niet alleen overheden moeten het klimaatprobleem oplossen, maar ook bedrijven. Als wij, de bevolking, een sterk geluid laten horen, hebben politici steun om klimaatwetten in te voeren die bedrijven aan banden leggen.”

Wegkijken
“Ik vind het zorgelijk dat mensen zich niet lijken te beseffen in welke noodsituatie we ons bevinden”, vertelt Finnur verder. “Het gebrek aan bewustzijn of bereidheid om toe te geven dat de situatie ernstig is, heeft als gevolg dat mensen aan de macht geen actie ondernemen.”

“Op school in Tsjechië heb ik niets geleerd over klimaatopwarming”, beaamt Barbora Finnurs zorg. “Hoewel het zo’n urgent probleem is en het is nu gaande. Het klimaatprobleem als geheel is moeilijk te begrijpen, omdat het zo groot en allesomvattend is: overstromingen, bosbranden, armoede. Het is makkelijker om er gewoon niet over na te denken of naar te handelen. Ik denk dat het in onze menselijke natuur zitten. Het nadenken over zulke negatieve uitkomsten verteert je.”

Barbora Kvasnickova.

“Soms is het lastig om nauw bij de klimaatbeweging betrokken te zijn. Je bent je extra bewust van de mogelijk catastrofale gevolgen”, vertelt Finnur. “Ik voel mij vaak wanhopig en angstig als ik nadenk over de toekomst. In de klimaatcrisis is er zo veel om je zorgen over te maken. Ik probeer mij daar niet op te focussen, maar juist op datgene waar ik de meeste impact kan hebben. Mijn drijfveer is hoop. Zodra ik mijn hoop verlies, heb ik niets meer om mij aan vast te houden in de strijd voor een betere toekomst. Opgeven is geen optie.”

Gezamenlijke vijand
“Ik heb veel verschillende emoties gehad”, vertelt Barbora. “Eerst was ik in de war, toen gefrustreerd en boos, daarna heb ik het een plekje kunnen geven. Nu associeer ik klimaatverandering met hoop. We kunnen de klimaatcrisis overwinnen. Voor het eerst in de geschiedenis vecht de mensheid tegen een gezamenlijke vijand. We hebben de kans om de wereld te verenigen. Misschien ontstaan er wel nieuwe wereldorganisaties of politieke systemen.”

“Ik weet zeker dat ik kinderen wil en ik kijk ernaar uit om later moeder te worden. Inclusief een mooie toekomst voor mijn kinderen. Maar misschien ben ik ook een tikje naïef”, vertelt Barbora. “Vier op de tien jongeren aarzelen om kinderen te krijgen, puur om het feit hoe fucked up de wereld zou kunnen worden. Ik kan mij niet voorstellen door welk psychologisch proces je bent gegaan om tot die beslissing te komen. Op dat punt ben ik nog lang niet en als ik daar wel kom, staat de wereld er echt slecht voor.”

Verantwoordelijkheid
Ondanks de hoop die Barbora voelt, heeft ze geen hoge verwachtingen van de klimaattop in Glasgow.  “Er zijn veel meer van dit soort conferenties zoals de pre-klimaattop een maand eerder. Ik weet uit ervaring dat er qua klimaatonderhandelingen niet zoveel gaat gebeuren. Dat zie ik niet zozeer als probleem, want we hebben ook de klimaattop nodig. Anders gaan we nergens heen. De klimaattop is hét moment om de klimaatcrisis op de wereldagenda te zetten. De media bericht er over en het zet mensen tot nadenken.”

“Zo’n klimaatconferentie kan erg groot en belangrijk lijken, maar het is belangrijk om te beseffen dat de klimaatconferenties niet alles zijn als het op klimaatoplossingen aankomt”, beaamt Finnur. “Steden en gemeenten hebben veel verantwoordelijkheid in het toepassen van het klimaatbeleid. Wij, de mensen in de samenleving, hebben ook een belangrijke rol om de opwarming van de aarde tegen te gaan.”