Oud-UU’ers ontwikkelen alternatief voor studeren in de Universiteitsbieb

Wie in de tentamenperiode weleens geprobeerd heeft om een plekje in de Universiteitsbibliotheek te vinden, weet dat het een ware survival of the fittest is. Je moet vroeg zijn, je ID-kaart in de aanslag hebben en zodra de poortjes opengaan doelgericht doorstappen naar je favoriete studieplek. Wie tien minuten later binnenkomt is verloren. Als je een studieplek hebt, wordt er van je verwacht dat je deze niet te lang verlaat, niet te veel geluid maakt (het liefste geen) en je elders eet. De vier net afgestudeerde studenten Maria, Masha, Slava en Kamila denken dat dat ook anders kan. Socialer vooral. Daarom beginnen ze dit collegejaar met studieplek Time Space.

In de bibliotheek kan je je behoorlijk geïsoleerd voelen

Het is 2013 als Maria (22), Masha (21), Slava (21) en Kamila (21) hun koffers in Rusland inpakken om te studeren in Nederland. Kamila gaat naar Amsterdam voor de bachelor business administration, terwijl de andere drie in Utrecht neerstrijken voor de bachelor Economics and Business Economics. Hoewel er vast meerdere verschillen zijn met het thuisland valt het viertal één ding meteen op: “De universiteitsbibliotheek is altijd vol. Zelfs als je om negen uur ’s ochtends komt”. En dat niet alleen, legt Maria uit. “In de bibliotheek kan je je behoorlijk geïsoleerd voelen van de honderden studenten die om je heen zitten. Zeker als internationale student. Je hebt geen contact met anderen, behalve als je de boze blikken meetelt die je krijgt als je te veel geluid maakt als je jouw laptop uit je tas haalt.”

Dat gebrek aan contact met andere studenten is een gemis vindt het viertal. De universiteitsbibliotheek is volgens hen zo ingericht dat studenten in hun eigen bubbel blijven. Ze worden niet aangemoedigd te ontdekken wat de persoon naast hem of haar bezighoudt. Dat terwijl “we waarschijnlijk een boel met elkaar kunnen delen en van elkaars zienswijze kunnen leren”, vertelt Maria.

Zo kan het zomaar dat je in de bieb zit te zwoegen op een onderwerp waar een andere aanwezige jou mee zou kunnen helpen. Zo illustreert het viertal: “De jongen die naast je zit in de UB komt misschien wel uit Mexico en kan je in vijf minuten helpen met je opdracht voor Spaans, terwijl ergens anders een PhD student zit die een eerstejaars op weg kan helpen met het schrijven van een paper volgens de academische richtlijnen.”

Als je rookt praat je weleens met mensen

Maar het wordt pas echt interessant als je eens praat met studenten buiten je eigen vakgebied, vertelt Slava. Tijdens zijn studie volgde hij het extracirculaire masterprogramma Young Innovators waarbij masterstudenten van diverse faculteiten samen over een vraagstuk moesten nadenken. “Studenten van onder andere geneeskunde, biologie, wiskunde, economie, rechten en natuurkunde vormden teams. Dat was geweldig, omdat je leert hoe andere mensen denken. Economen denken in termen van opbrengsten en kosten. Rechtenstudenten in wat is rechtvaardig en wat niet. Geneeskundestudenten denken in risicofactoren. Sociologie studenten refereren aan theorieën terwijl psychologie studenten juist oog hebben voor verschillende persoonlijkheden. En al deze verschillende mindsets heb je nodig om problemen op te lossen.” Maria beaamt: “Het leven wordt interessanter als je mensen ontmoet met een andere mindset.” In de UB zullen zulke ontmoetingen echter niet snel ontstaan. “Tenzij je rookt”, zegt Slava lachend, “dan praat je weleens met mensen”.

De studieplek Time Space die het viertal 18 september opent moet daar verandering in brengen. Vorig jaar november kwamen Masha, Maria, Slava en Kamila erachter dat ze alle vier met ongeveer hetzelfde idee voor een sociale studieplaats rondliepen en besloten ze hun krachten te bundelen. Toen ze hun idee voorlegden aan Ronald van den Hoff, oprichter van Seats2Meet die flexplekken aanbiedt aan mensen die werken, ging het hard. Het komende half jaar mogen ze een proef draaien op één van zijn locaties. Als de flexwerkers richting huis gaan, worden de bureaus in de Social Impact Factory aan het Vredenburg het terrein van studenten. Elke doordeweekse dag kunnen ze vanaf 16 uur tot 22 uur komen studeren en in het weekend van negen uur ’s ochtends tot tien uur ’s avonds. “Misschien gaan we zelfs wel studiemarathons van 24 uur mogelijk maken”, vertelt Masha.

Het lijkt op een huiskamer

Het idee is losjes gebaseerd op de Russische anti-cafés. Bij deze barretjes gevestigd in oude panden in bijvoorbeeld Sint Petersburg betaal je een bedrag voor ieder uur dat je binnen bent en mag je vervolgens onbeperkt koffie drinken en zijn er vaak ook nog koekjes.  “Het lijkt op een huiskamer”, zegt het viertal meermaals tijdens het gesprek. Voordat ze naar Nederland verhuisden zaten ze er regelmatig. Onder andere om te studeren, maar ook gewoon omdat het een plek was voor jonge mensen om elkaar te ontmoeten. Bij Time Space willen ze hetzelfde principe hanteren. Studenten betalen per uur ongeveer één of twee euro voor een studieplek, maar krijgen in ruil wel koffie, thee en misschien zelfs een koekje. Daarbij zitten ze te denken aan groepskortingen voor projectgroepjes die samen willen overleggen (iets wat volgens het viertal ook erg moeilijk is in de bibliotheek) en een systeem waarbij je na een bepaald aantal uur niet meer hoeft te betalen.

Time Space moet dus minder onrustig zijn dan de kantine waar veel studiegroepjes nu naar uitwijken en socialer dan de bibliotheek waar iedereen in zijn eigen bubbel blijft. Masha, Maria, Slava en Kamila hebben al meer dan genoeg ideeën voor hoe ze dat gaan bereiken. Kamila: “Er komen ruimtes waar je in stilte kan studeren, plekken voor overleg en ook gezamenlijke studieruimtes. Daarbij is het fijn om tijdens het studeren af en toe pauzes te hebben. Dus tijdens die (gezamenlijke) pauzes gaan we studenten helpen om met elkaar te praten. Soms zien mensen zelf namelijk niet waarom het interessant is om met hun buurman te praten, maar wanneer het ijs gebroken is blijk je misschien wel veel te delen.” Welke vorm daarvoor het beste werkt gaat het viertal aan de hand van de feedback van studenten onderzoeken, maar ze kunnen zich van alles voorstellen. Van een pauze waarin studenten elkaar voorleggen welke vraag hen momenteel bezighoudt tot een meditatie om juist even afstand te nemen van het studeren.  Allemaal vrijwillig, want het is niet het idee dat je verplicht bent mee te doen aan een activiteit als je net in een lekkere studieflow zit.

“We willen het ene probleem oplossen met het andere probleem”, vat Slava het doel van Time Space samen. “We willen niet puur het facilitaire probleem van het gebrek aan studieplaatsen oplossen, maar we willen het functionele doel koppelen aan een sociaal doel. We willen studenten in contact brengen met elkaar en met nieuwe kennis. En daarmee koppelen we ze aan kansen.”

Time Space opent 18 september in The Social Impact Factory op het Vredenburg40. Een studieplek reserveren kan via de website. De eerste keer studeren is gratis.