Samen een thesis schrijven heeft vooral voordelen

Met vier studenten samen een bachelorscriptie schrijven. Een paar jaar geleden was dat nog ondenkbaar, maar bij Pedagogische wetenschappen en Psychologie gebeurt het nu. Opleidingen en studenten zien vooral voordelen.

"Eerlijk gezegd had ik wel het idee dat ze op de faculteit geen zin hadden om 300 scripties na te kijken, maar er zitten ook veel positieve kanten aan. Als je in een groepje werkt is het makkelijker om je aan deadlines te houden en je kunt alles aan elkaar vragen”, vindt studente Brenda, die juli 2012 haar bachelor Sociale Psychologie afrondde.

Ook Tamar, studente Pedagogische Wetenschappen, schreef haar bachelorthesis samen met drie andere studenten. Net als Brenda is zij tevreden. “Het ging bij mijn groepje heel erg goed, maar het scheelde ook dat wij elkaar al kenden. Ik vond het fijn dat je alles kan overleggen. Als je bijvoorbeeld tegen een probleem aanloopt weet vaak een andere groepsgenoot wel hoe je dit kan oplossen.”

Tot vier jaar geleden schreven de meeste studenten van Pedagogische Wetenschappen hun eindwerkstuk voor de bachelor met zijn tweeën. Omdat er destijds fors bezuinigd moest worden besloot de opleiding de thesis in groepjes van vier te laten schrijven. Studenten kunnen kiezen uit gemiddeld 25 onderwerpen. Psychologie hanteert de aanpak van Pedagogische Wetenschappen al langer. Universitair Hoofddocent Psychologie Henk Schut: “Er is ooit voor die werkwijze gekozen om de samenwerking tussen studenten te bevorderen.”

Veel studenten zijn klaarblijkelijk positief. Toch kijken binnen de universiteit mensen nog steeds vreemd op als ze horen dat een thesis in groepjes wordt geschreven. Navraag leert dat bij verreweg de meeste opleidingen het eindwerkstuk nog individueel wordt geschreven. Het is toch de belangrijkste opdracht van de bachelor, zo is vaak de gedachte. En wat vinden visitatiecommissies hiervan? Die kijken steeds strenger naar de beoordeling van het eindniveau van bachelorstudenten, bleek vorig jaar onder meer bij de faculteit Geesteswetenschappen.

De betrokken opleidingen zijn echter –net als de student – tevreden over de manier waarop het samenwerken in groepjes uitpakt.  Bernadette van de Rijt is coördinator van de bachelor Pedagogische Wetenschappen. “Dit nieuwe systeem bevordert het groepsproces. Ik merk dat veel studenten hun best doen om goed samen te werken. Bovendien kunnen ze op deze manier veel van elkaar leren. Dingen die studenten zijn vergeten of waar ze niet zo goed in zijn, kunnen worden uitgelegd door hun groepsgenoten.”

Het is volgens vertegenwoordigers van de twee studies niet alleen voor studenten een goede ontwikkeling, de kwaliteit van de bachelorthesis zou ook verbeteren. Onderwijsdirecteur Pedagogische Wetenschappen Hans van Luit: “Het voordeel is dat vier personen samen veel participanten kunnen werven, waardoor onderzoeksresultaten meer zeggen dan voorheen.” Schut herkent dit. “De academische waarde wordt bovendien groter als er wordt samengewerkt, je kan namelijk als team makkelijker moeilijkheden oplossen.”

Meeliften
Het samenwerken tijdens het maken van de thesis heeft dus voordelen, maar er bestaat natuurlijk een  kans dat studenten meeliften. Volgens Van de Rijt wordt er  veel aandacht besteed aan het voorkomen hiervan. “Studenten leveren bij Pedagogische Wetenschappen samen een product in, maar er zijn wel vier toetsmomenten. Twee daarvan zijn individueel en twee in groepjes. Iedereen heeft een eigen onderzoeksvraag binnen het onderzoek, waardoor alle aspecten van het schrijven van een thesis aan bod komen.”

Van de Rijt denkt dat er op deze manier weinig mogelijkheden zijn om te profiteren van slimme groepsgenoten. “Iemand kan natuurlijk heel veel aan groepsgenoten vragen, maar je merkt ook aan de schrijfstijl of het door de persoon zelf geschreven is. Natuurlijk kan het ook onderling misgaan. Dat is niet anders dan bij gewoon groepswerk. Maar meestal gaat het gewoon goed. Ik schat dat er elk jaar ongeveer 5 van de 100 groepjes  problemen hebben met samenwerken.”

Studente Pedagogische Wetenschappen Tamar bevestigt de waarnemingen van Van de Rijt “Het lijkt me niet mogelijk dat iemand volledig meelift. Iedereen moet zijn eigen deel inleveren, dus je kan geen voldoende halen als je niks doet.”

Van de Rijt heeft nog niet meegemaakt dat studenten alleen willen werken omdat ze hun bachelor cum laude willen afronden en bang zijn door het groepswerk een lager cijfer te halen. “In principe wil ik niet afwijken van het format dat we nu hanteren. Mijn uitgangspunt zou zijn als een dergelijk verzoek binnenkomt om een gesprek met de student aan te gaan en kijken of en hoe we dit tot elkaar kunnen brengen.” 

Bij Psychologie wordt geen gebruik gemaakt van twee individuele toetsmomenten, maar Henk Schut denkt dat liftgedrag niet vaak voorkomt. “Een begeleider heeft gesprekken met de groepjes waarbij hij of zij een antenne heeft voor studenten die aan het freeriden zijn. Zodra hier aanwijzingen voor zijn zullen de studenten hierop worden aangesproken.”

Studente Bronwnyn vond de samenwerking tijdens haar bachelorthesis afgelopen voorjaar voor Klinische en Gezondheidspsychologie goed gaan. “Het ligt heel erg aan wie je medestudenten zijn. Als anderen minder gemotiveerd zijn is het vooral een belemmering, als ze wel dezelfde instelling hebben kan je bijvoorbeeld taken verdelen naar ieders kwaliteit.”

Visitatie
De Universiteit Utrecht hecht veel waarde aan de bachelorthesis. Vanaf september 2014 moet elke student die een thesis schrijft ook individueel worden beoordeeld. “Ieders bijdrage moet duidelijk naar voren komen en de beoordeling wordt geveld op basis van eigen werk.”

Onderwijsdirecteur van Pedagogische Wetenschappen Hans van Luit erkent dat de bezoekende visitatiecommissie vorig jaar zo haar bedenkingen had over studenten die samen hun bachelorthesis schrijven. “Maar na onze uitleg over de individuele beoordelingen en nadat ze met studenten hadden gesproken, waren ze toch overtuigd dat dit zo heel goed kan.”

De visitatiecommissie die Psychologie bezocht was minder tevreden. Het ontbreken van een individuele beoordeling binnen het groepswerk was afgelopen jaar een punt van commentaar. Henk Schut vertelt dat daaraan wordt gewerkt: “We zijn bezig met nieuwe manieren om studenten te beoordelen. Een deel van het gesprek tijdens de eindbeoordeling wordt individueel gevoerd. Hierbij wordt kort gecontroleerd of iedere student de inhoud van de thesis kent.

Waarom gaat Psychologie niet net als Pedagogische Wetenschappen te werk, met individuele opdrachten binnen de thesis? Schut: “Die methode zal ongetwijfeld goed werken, maar het past niet bij onze aanpak. Bij ons wordt vanaf dag 1 aan het eindproduct gewerkt. Opdrachten maken leidt af van het doel en dit proces. We hebben dit in het verleden wel geprobeerd, maar het werd niet gewaardeerd door begeleiders en studenten. We vinden het belangrijk dat studenten echt het idee hebben met een onderzoek bezig te zijn, dat moet niet worden verstoord door individuele opdrachten.”

Hele klus
Studenten en opleidingen zijn dus tevreden, maar docenten hebben het lastiger gekregen. Van de Rijt: “Docenten vinden het begeleiden van de bachelorthesis zwaarder dan voorheen. Ze moeten nu meer studenten begeleiden. Ze moeten bovendien het groepsproces in de gaten houden en tegelijkertijd individueel beoordelen.

Verder vertelt van de Rijt dat het nog een hele klus is om studenten een onderwerp te geven waar hun interesse ligt. “Studenten geven hun top vier onderwerpen aan uit een lijst, waarna ze worden ingedeeld. We doen ons uiterste best studenten het onderwerp te geven waar hun voorkeur naar uitgaat. Dit is belangrijk voor hun master en de carrière die volgt. Het indelen is wel iets lastiger nu we groepjes moeten samenstellen.”

Is er een kans dat in de toekomst op alle faculteiten in groepjes aan de thesis wordt gewerkt? Peter Schrijver, onderwijsdirecteur van Talen, Literatuur en Communicatie, denkt niet dat zijn opleidingen ooit zullen overgaan tot het gezamenlijk schrijven van een bachelorthesis. “Wij besparen door klassikaal uit te leggen hoe een thesis moet worden opgebouwd. Studenten krijgen uitleg over hoe zij een thesis moeten schrijven en waar ze op moet letten in colleges in plaats van individueel.”

Schrijver vertelt dat de thesis absoluut niet in groepjes wordt uitgewerkt, aangezien het als een erg belangrijke proeve van bekwaamheid wordt gezien. Maar is een thesis van  een talenstudie wel vergelijkbaar met bijvoorbeeld pedagogiek? Schrijver: “De opbouw is inderdaad anders. Ik kan me voorstellen dat je een thesis wel samen kunt maken als je eenzelfde wetenschappelijke methode gebruikt. Een onderzoek naar de manier waarop Shakespeare terugkomt in de Engelse literatuur van de twintigste eeuw kan je moeilijk verdelen over meerdere personen. Bij kwantitatieve studies gaat dat gemakkelijker.”

Hans van Luit benadrukt dat de bachelorthesis, ondanks het samenwerken, bij Pedagogische Wetenschappen zeker niet minder belangrijk is geworden dan voorheen. “Een thesis is echt bedoeld als afronding en het uiterste bewijs van het behalen van de bachelor. Samenwerken is niets nieuws, het is van alle tijden. Het gaat eigenlijk bijna altijd goed.”