Nieuwe bètaprijs naar masterscriptie over hiv-verspreiding

Om een maatschappelijk relevant masteronderzoek te doen, hoef je niet per se geneeskunde of ontwikkelingsstudies te studeren. KaYin Leung voltooide haar wiskundestudie met een masterscriptie waarin ze zichtbaar probeerde te maken hoe in Afrika hiv wordt overgedragen. Dit deed ze door relatienetwerken in kaart te brengen. Gisteren ontving de studente de nieuwe ‘Kennispuntprijs’ van de Bètafaculteit.

De wiskundige deed specifiek onderzoek naar de verspreiding van hiv en aids in het deel van Afrika dat beneden de Sahara ligt. In dit gebied komt geregeld polygynie voor: een man die meerdere vrouwen heeft. KaYin: “Ik wilde onderzoeken wat voor invloed het hebben van meerdere partners op de verspreiding van hiv heeft. Het is niet duidelijk of hiv zich in zo’n samenleving sneller verspreidt, of juist minder snel en of het misschien zelfs een beschermend effect zou kunnen hebben. Waarschijnlijk denken veel mensen het eerste, maar in de wetenschap is hier een discussie over.”
KaYin onderzocht dit probleem door seksuele netwerken op een wiskundige manier in kaart te brengen en te onderzoeken hoe een ziekte zich in zo’n netwerk zou kunnen verspreiden. De jury van de Kennispuntprijs is vol lof over haar thesis, die geschreven werd voor de master Mathematical Sciences: ‘KaYin laat zien dat fundamentele wetenschap, onderwijs en een toegepaste onderzoeksvraag hand in hand kunnen gaan.’
KaYin koos het onderwerp van haar scriptie bewust. “Ik vind wiskunde heel erg leuk, maar wilde ook iets doen dat eerder toegepast kan worden dan pure wiskunde. En ik wilde graag buiten de universiteit onderzoek doen. Via mijn begeleider bij wiskunde kwam ik bij het Juliuscentrum van het UMC terecht, waar ik met dit onderzoek kon beginnen. Een mooie combinatie van uitdagende wiskunde en een maatschappelijk probleem.”
De directe maatschappelijke relevantie van de scriptie is desondanks niet heel gemakkelijk aan te geven. KaYin: “Mijn scriptie heeft hopelijk bijgedragen aan beter begrip over hoe een model van een seksueel netwerk in kaart kan worden gebracht. Harde conclusies over hoe zo’n netwerk in werkelijkheid functioneert, kunnen alleen nog niet getrokken worden. Want mijn netwerk is fictief en in werkelijkheid spelen meer dingen mee; ik heb bijvoorbeeld aannames gedaan over hoe trouw mensen zijn aan hun partner of partners. Mijn scriptie is dus nog maar een eerste stap naar vervolgonderzoek.” De jury ziet absoluut maatschappelijk nut: ‘Op korte termijn zal het onderzoek waarschijnlijk niet direct leiden tot een vermindering van het aantal hiv- geïnfecteerden, maar het zal medici wel ondersteunen bij het ontwikkelen van maatregelen tegen de verspreiding van hiv.’
KaYin draagt nu zelf bij aan vervolgonderzoek naar het wiskundig onderzoeken van relatiestructuren en hun invloed op de verspreiding van soa’s. ze werkt namelijk als junioronderzoekster bij het instituut waar ze ook haar scriptie schreef. Met het winnen van de prijs ontving ze een geldbedrag van 500 euro. KaYin weet nog niet wat ze met het geld gaat doen.