Betaalbare medicijnen
Medicijnen zijn een belangrijke schakel tussen ziek en gezond, maar daarnaast zijn het ook marktproducten. Het zijn eindproducten van een complex onderhandelingssysteem, bestaande uit verschillende partijen met uiteenlopende functies, belangen en - inderdaad - financieringsvormen. Pillen hebben zowel private als publieke aard. Maar wat als een medicijn voor de patiënt niet meer betaalbaar is?
Het is een vraag die meer en meer aan de orde komt nu we steeds weer voorbeelden zien langskomen van medicijnen die op de markt worden gebracht voor een extreem hoge prijs. Een voorbeeld hiervan is het middel Lutathera, wat afgelopen jaar geregeld krantenkoppen haalde. Het geneesmiddel, waarvan de oorspronkelijke naam Lutetium-Octreotaat is, wordt toegediend aan patiënten met neuro-endocrience tumoren (NET’s) tumoren. Patiënten moeten een kuur doorstaan van vier infusen voor een volledige behandeling, zorgend voor een gemiddelde levensverlenging van 4 tot 6 jaar. Voorheen waren de kosten per infuus 4000 euro, een bedrag wat vaak vergoed werd door zorgverzekeraars. In het voorjaar van 2018 werd echter bekend dat het middel enkel nog kon worden aangeschaft voor de vraagprijs van 23.000 euro per infuus, wat het totaalbedrag van een behandeling doet neerkomen op iets minder dan een ton.
Het werk van een medicijnencrimineel? Niet echt. De praktijken voorafgaand aan de prijsverhoging hebben zich volledig afgespeeld binnen de kaders van het huidig Europees en Nationaal geneesmiddelenbeleid. Een hoofdrolspeler is er wel, namelijk een Zwitserse farmagigant die begin 2018 het medicijn opkocht en in de loop van de zomer groen licht ontving van het Europees Geneesmiddelen Agentschap om Luthatera onder de zogeheten weesgeneesmiddelenstatus, geheel legaal, op de markt te brengen voor het verzesvoudigd bedrag. Het oorspronkelijk brein achter de behandelingstechniek van Lutathera behoort tot wetenschapper-arts Eric Krenning, die sinds 1958 al onderzoek verrichte op NET’s aan het Erasmus MC in Rotterdam.
Tijdens de prille fases van het onderzoek sprak Krenning over de techniek als ‘echt hoopvol voor patiënten’. De vraag is echter hoeveel er van deze hoop tijdens de doorbraakfases aan het begin van de medicijnontwikkeling nog overblijft wanneer een middel het gehele systeem heeft doorlopen. Hoewel het onderzoek in de jaren 60 zonder twijfel is geïnitieerd in het belang van de patiënt, laat het voorbeeld van Lutathera zien hoe dit belang vaak ver te zoeken is wanneer pilletje bij paaltje komt.
Bij Universities Allied for Essential Medicines (UAEM) maken wij ons hard voor dit belang. We benadrukken dat een groot deel van het laboratoriumonderzoek nodig voor medicijnontwikkeling plaats vindt in publiek gefinancierde instellingen zoals onze universiteiten en werken aan betere regelgeving bij medicijnenontwikkeling. Wij vinden het best logisch: publieke investeringen horen het publieke belang te dienen. Deze week is het Access To Medicine week, een internationale week van activiteiten en campagnes geleid door studenten uit de hele wereld, met één gedeelde visie: Medicines for People, not for Profit. Are you with us?
Op woensdag 5 november organiseert de Universiteit Utrecht samen met Stichting Wemos en Health Action International het event 'Licensing Publicly Funded Knowledge' om 16 uur in de Boothzaal. UAEM zal aanwezig zijn in het panel, kom je ook? Registreer je hier