Collegetoer: live en semi-live college bij Geneeskunde

Gezonde en zieke cellen: te veel studenten voor één collegezaal

“Al het leven begint met de cel.” Collegetoer is aangeschoven bij een hoorcollege van professor Judith Klumperman voor eerstejaars Geneeskundestudenten. De zaal is te klein voor alle studenten die dit vak moeten volgen.

Studie Geneeskunde
Naam vak Gezonde en Zieke Cellen 1
Niveau, hoeveelstejaarsvak Niveau 1, eerstejaarsvak
Waar Blauwe Collegezaal en Tuinzaal in het AZU
Datum en duur Maandag 16 oktober, 09:00-10:47
Docent Judith Klumperman
Aantal studenten die vak volgen 300
Aantal aanwezige studenten 275
Voertaal Nederlands

“Al het leven begint met de cel”, vertelt professor Judith Klumperman. Ter illustratie toont ze een spermacel die een eicel penetreert. “Eigenlijk doen cellen hetzelfde als mensen”, gaat ze verder, “ze bewegen, reproduceren, eten, communiceren en gaan dood.”

Celbioloog Klumperman is enthousiast over haar vak en wil dit overbrengen aan de eerstejaars Geneeskundestudentendie het vak ‘Gezonde en Zieke Cellen 1’ volgen door ze mee op avontuur te nemen in de cel. Aan het begin van het college kruipen we een cel binnen, om er de rest van het college niet meer uit te komen.

“De cel is de kleinste eenheid van leven”, vertelt Klumperman de studenten. Zo klein, en toch is er zoveel over te vertellen: de PowerPoint van dit college alleen al telt meer dan 85 sheets! Een record. Op de een of andere manier lukt het de professor ook nog om binnen anderhalf uur al haar sheets door te ploegen. Tijd voor interactie is er hierdoor niet. Niet erg, want het doel van dit college is om de complexe processen helder over te brengen en de studenten een leidraad voor het bijbehorende boek aan te reiken.

Klumperman wijkt alleen af en toe van de stof uit het boek af om de actualiteit van de celbiologie te onderstrepen, door bevindingen van diverse Nobelprijswinnaars aan de orde te stellen. Heel actueel, want de laatste Nobelprijswinnaars hebben hun prijs de week ervoor in ontvangst mogen nemen. Knappe koppen Rothman, Schekman en Südhof hebben met hun onderzoek naar transportsystemen binnen de cel, onderwerp van dit college, de Nobelprijs voor de Geneeskunde   in de wacht gesleept. “Bedenk je wel”, maant Klumperman haar studenten, “dat je het boek weliswaar gewoon in korte tijd kan lezen, maar dat er járen aan gewerkt is om de informatie die in je boek staat, te ontdekken!”

Hutje mutje
De collegezaal zit tot de rand toe vol. Er zijn zelfs studenten die het college in een andere zaal moeten volgen. Wat daar gebeurt, weet ik nu niet, maar in de zaal van het live-college is het muisstil vanochtend. Studenten luisteren, maken aantekeningen, grijpen de kans aan om de stof op een goed gestructureerde, snelle manier tot zich te nemen. De opperste concentratie wordt alleen zo nu en dan onderbroken door luchtigheid in de vorm van een filmpje.

Zo toont Klumperman onder het motto ‘alle cellen zijn dynamisch’ een videootje dat is opgenomen met behulp van een elektronenmicroscoop. Het toont een witte bloedcel die op een bacterie jaagt. Tussen de rode bloedcellen door slalomt dit witte gevaarte net zo lang tot de bacterie het onderspit delft en wordt verzwolgen door de witte bloedcel. Ook een animatiefilmpje waarin organellen (delen van een cel) als een soort PacMan andere organellen opeten, veroorzaakt de nodige lachsalvo’s.

The outcast
Omdat er dus meer studenten zijn dan plekken, zijn de laatkomers ‘verbannen’ naar de Tuinzaal, een zaaltje verderop dat in rechtstreekse verbinding staat met de grote collegezaal. Als ik in de pauze even mijn stoel in de hoofdzaal verlaat, is ‘mijn’ plekje bij terugkeer bezet en besluit ik deel twee van dit college in de Tuinzaal te volgen. Daar zitten nog geen dertig studenten gezellig te kletsen (het is nog pauze) in een zaaltje met laag plafond, een warme rode vloer en uitzicht op een binnentuin. Ook coördinator Marti Bierhuizen heeft in de Tuinzaal plaatsgenomen; wellicht om een oogje in het zeil te houden.

Op een televisiescherm kunnen we zien dat Klumperman met een student aan het praten is en op de muur is de PowerPoint geprojecteerd die automatisch meegaat met die in de hoofdzaal. Als het college begint, zien we Klumperman helaas niet meer staan, maar we kunnen haar goed horen. Het voelt een beetje gek, zo op afstand maar er wordt zoveel stof behandelt dat ik geen tijd heb om hier lang bij stil te staan.

Het valt me 100 procent mee dat ook alle studenten in deze ‘laatkomerszaal’ stil zijn, dat had ik niet verwacht. Best wel prima dus hier, behalve dat het groene led-lampje van Klumperman niet over onze PowerPoint schijnt. Zinnen als “hier zie je dit, en dit verplaatst zich hierheen” zeggen ons weinig, waardoor de uitleg van eiwittransporten onduidelijker is dan in de hoofdzaal.

I love Cell Biology
Na dit vergelijkend warenonderzoek ben ik eruit: ik volg liever live college. De reden: een (gebrek aan) groen ledlampje. Voor de interactie had ik niet in de hoofdzaal hoeven zitten. Die is er niet. Het gebrek hieraan heeft in geen van beide zalen concentratieproblemen veroorzaakt. De reden: geen tijd om af te dwalen (meer dan 85 sheets).

Klumperman lijkt aardig geslaagd in haar doel om de complexe processen helder en op hoofdlijnen te beschrijven. Haar subdoel - zieltjes winnen voor de celbiologie -  probeert ze aan het einde van haar PowerPoint nog een keer te bereiken - door middel van haar laatste collegesheet:

Advertentie