'Als we nu niets doen, is het over vier jaar met ons gebeurd'

'Als we nu niets doen, is het over vier jaar met onsgebeurd'

Waar is die drastische ingreep in het onderwijseigenlijk voor nodig?

Ons grote probleem is dat competitie, concurrentie en externeoordelen een steeds grotere rol in onderwijs en onderzoek gaanspelen. En wij doen het in dat opzicht gewoon niet goed. Invisitaties en enquêtes, zoals die van de Hoger OnderwijsKeuzegids, scoren de Utrechtse Sociale Wetenschappen heel matig.Daar komt bij dat een aantal van onze opleidingen ook nog delaagste rendementen hebben van heel Nederland. Alles bij elkaarlevert dit een dramatisch beeld op. Als we nu niets doen, is hetover een jaar of vier met ons gebeurd.

Zijn die ranglijstjes nu echt zo belangrijk?

Het gaat niet om die lijstjes op zich, het gaat erom dat groteaantallen studenten de Utrechtse opleiding onvoldoende vinden. Wijstaan op dit

moment te boek als een zeer middelmatige faculteit en dat iszonde, want in potentie hebben wij kwaliteit genoeg in huis. Hetontbreekt ons alleen aan een duidelijk opleidingsprofiel. Devisitatiecommissie psychologie vond dat er op dit moment nog teveel trace¶s waren waardoor voor studenten het zicht op eenhelder profiel werd bemoeilijkt. En de visitatiecommissiepedagogiek zei: jullie zijn niet één maar meeropleidingen. Meer in het algemeen geldt dat opleidingen op ditmoment onduidelijk zijn over wat studenten aan het eind van destudie moeten kunnen en weten. Een centraal element in ons voorstelis dan ook de vraag aan de zeven opleidingsbesturen om, insamenspraak met het beroepsveld, een duidelijk profiel voor hunopleiding op te stellen.

Wat heeft u tegen de gammapropedeuse?

De gammapropedeuse is indertijd ook opgezet om de faculteit eennieuw profiel te geven. Trefwoorden waren: integratie van deverschillende disciplines en een meer thematische,probleemgestuurde manier van werken. Ik vind dat op zich een primauitgangspunt, maar het grote probleem is dat die aanpak alleen inde propedeuse tot uitdrukking is gekomen. Alle onderwijskundigenzijn het erover eens dat dat de verkeerdeplaats is. Je moetstudenten eerst een 'kit of tools' uit een discipline in handengeven voordat je ze thematisch en probleemgestuurd laat leren. Wijwillen de multi-disciplinaire, thematische aanpak absoluut nietlaten verdwijnen, wij willen die alleen meer in de latere jarenonderbrengen, omdat die daar in onze ogen veel effectiever is.

Dat klinkt mooi, maar bent u ook niet gewoon gezwichtvoor de weerstand van de psychologen en de pedagogen tegen degammapropedeuse?

Nee, als ik gedacht had dat de huidige propedeuseonderwijskundig goed in elkaar zat, had ik dit voorstel nietgedaan. Maar de weerstand heeft natuurlijk wel een rol gespeeld inonze overwegingen. Als twee opleidingen met zestig à zeventigprocent van de studenten zoveel kritiek hebben, moet je daarserieus naar kijken. Het concept van de gammapropedeuse is daarnooit geaccepteerd en je kunt natuurlijk niet eindeloos aan eendood paard blijven trekken.

Er is tien jaar lang veel energie gestoken in deinrichting van de gammapropedeuse. Is dat allemaal voor nietsgeweest?

Absoluut niet. De gammapropedeuse heeft belangrijkevernieuwingen geïntroduceerd, zoals goede vormen vanstudiebegeleiding en het werken met docententeams. Die moetenblijven bestaan, en dat zullen we de opleidingsbesturen ook op hethart drukken. Uit het stuk van Jaap Bos in het vorige U-blad klinkteen beetje door dat er sprake is van een Gideon's bende vanenthousiaste docenten met onderwijskundige idealen die door ons omzeep worden geholpen. Dat is niet juist. Ook in de nieuwe opzetblijven er studenten komen die goed les moeten krijgen. Het enigeverschil is dat dat nu niet meer gebeurt onder verantwoordelijkheidvan één propedeusebestuur, maar van zevenopleidingsbesturen. En niet te vergeten, dat we straks verlost zijnvan die massale colleges voor meer dan vierhonderd studenten.

Als wij u zo horen, lijkt het alsof het besluit om degammapropedeuse af te schaffen, al is genomen.

Daar is geen sprake van. De faculteitsraad moet met de planneninstemmen en krijgt daar ook ruim de gelegenheid voor. Pas in juni1999 wordt de knoop doorgehakt. Ik sta overigens wel voor ditbeleid, laat daar geen misverstand over bestaan. Maar wij willenhet zoveel mogelijk in samenspraak met de raad gestalte geven.

Betekent dat dat de raad uw voorstel ook zou kunnenverwerpen?

Ik ben er absoluut van overtuigd dat het zover niet komt, omdatik verwacht dat wij de raad kunnen overtuigen van het feit dat hetecht om een essentiële verbetering van het onderwijs gaat.Wijhebben daar steekhoudende argumenten voor. Als de raad deveranderingen toch zou willen tegenhouden? Tja, daar bestaat eenprocedure voor. Dan is er sprake van een geschil, dat we geloof ik,bij het college van bestuur moeten aanmelden.

Dat betekent dus dat raadslid José van Dijkgelijk had en dat de raad in feite alleen nog als democratischefranje mag fungeren.

Ik vind dat een veel te negatieve benadering. Als de raad metgoede argumenten komt, dan zullen wij ons daar zeker door latenovertuigen. De raad kan bij voorbeeld duidelijke randvoorwaardenstellen om de huidige verworvenheden van de propedeuse te behouden.Ik meen het oprecht als ik zeg dat er nog niets definitief beslistis. Ik kan me alleen niet voorstellen dat we alles uiteindelijk bijhet oude zullen laten. Dat kan de raad zelf toch ook nietwillen?

Waarom heeft u niet vooraf met vertegenwoordigers vande gammapropedeuse gesproken?

Dat is misschien onhandig van ons geweest. We hebben wel voorafoverlegd met de voorzitters van de opleidingsbesturen, maar ik hebde emoties toch nog onderschat. We hebben in ieder geval van dezeaffaire geleerd dat we een procedure moeten bedenken om defaculteitsraad voortaan eerder op de hoogte te brengen vanverreikende plannen, nog voor ze de vorm van een beleidsstukhebben.

Bent u optimistisch over de goede afloop?

Zonder meer, want ik herhaal dat deze faculteit zeer veelkwaliteit herbergt. Wij willen de lat nu hoger gaan leggen, zodatdie kwaliteit er straks ook uitkomt. Misschien is dat nog eenbeetje de invloed van mijn Leidse tijd. Daar werd je doordrenkt vande gedachte: wij zijn de besten. Ik hoop die manier van denken hierook een beetje ingang te laten vinden.

Erik Hardeman en Alette van Doggenaar