De humor van het ongeluk

%Opmaakprofiel1%

Het Nederlands Film Festival zorgt elk najaar inUtrecht voor een stortvloed aan films van vaderlandse bodem. Deopeningsfilm van dit jaar is 'Het 14de kippetje'. Absurde dialogenin een wereld waarin niets gebeurt.

Daniël (Antonie Kamerling) en Francesca (Thekla Reuten)gaan trouwen. Meer uit gewoonte - om niet "over te blijven" - danuit enthousiasme. Juist daarom hebben ze zich ook niet zobeziggehouden met de vraag waar Daniëls jeugdvriend Martin(Dirk Zeelenberg) hun feestje eigenlijk heeft georganiseerd. Datwordt zoeken dus, zodat de bruiloftsgasten alle tijd hebben eensflink te mijmeren over hun bestaan. En over de vraag of hun bestetijd nog moet komen of misschien ongemerkt voorbij is gegaan. Inhet laatste geval kunnen ze daar niet al te zeer mee zitten. Het isin ieder geval geen reden om af te zien van een eetwedstrijd, eenversierpoging op de WC of een fikse discussie over deKeukenhof.

Houterig

Directeur Jacques van Heijningen orakelt in de catalogus vanhet Nederlands Film Festival dat het erop lijkt dat 1998 hetrenaissancejaar van de Nederlandse film zal worden. ZelfsOscarwinnaars als 'Karakter' en 'Antonia' trekken niet half zoveelbezoekers als de gemiddelde Amerikaanse actiekomedie.

Thekla Reuten hoofdrolspeelster in 'Het Kippetje': "Er is eenoverkill aan Hollywoodfilms die instant bevredigen. Het publiekgelooft in twee uitersten: cultureel verantwoord en dus saai, envermakelijk dus platvloers. Onzin, maar ook in de subsidies zie jedat. Er moet niet alleen meer geld worden uitgetrokken voorNederlandse films, maar vooral voor de diversiteit daarin. Het moetmaar eens afgelopen zijn met de vooroordelen."

Helaas is 'Het 14e Kippetje' niet de film die allevooroordelen over Hollandse houterigheid de wereld uit weet tehelpen.

Het verhaal draagt een zwaar stempel van zijn auteur,debuterend scenarist Arnon Grunberg. Het is even gewoon als absurd.Gewoon omdat er nauwelijks iets gebeurt en de personages elk op huneigen manier lamlendig in het leven staan. Absurd vanwege deongebruikelijk grote hoeveelheid dialogen en het gehalte ervan:"Kun jij drie biefstukjes in een kwartier oppeuzelen?"

Acteur Michaël Pas, in de film de meest nertige vanDaniëls jeugdvrienden: "Echt Grunbergiaans allemaal. Hoewelhet scenario leest als een roman heeft het totaal geen duidelijkbegin, midden of eind. Er is amper actie, alleen maar dialoogtussen heel veel personages, die er geen van allen gelukkig uitzien. De film gaat voor mij over de humor van het ongeluk."

Victor Löw, in de film Francesca's eigenlijke liefde:"Het maken van de film hing aan elkaar van toevalligheden. Nergensis te lang over nagedacht." Arnon Grunberg is niettemin zélfverbaasd over het resultaat, getuige zijn commentaar in de persmap."Na mijn ervaringen met regisseur Hany weet ik in ieder geval zekerdat je alleen moet samenwerken met mensen met wie je goed kunt etenen drinken en die niet langer dan vijftien minuten over het scriptpraten. Van alle zogenaamde werkbesprekingen die ik met Hany hebgehouden spraken we per avond hooguit twintig minuten over hetscript, de rest van de nacht ging het over God en de wereld. En zohoort het ook."

Het chaotische resultaat van deze werkwijze is volgenshoofdrolspeler Antonie Kamerling juist de charme ervan. "Tijdenshet draaien had ik absoluut geen overzicht van de film, maar datgaf niet. Ik heb me erg laten leiden door de omstandigheden van hetmoment. Zo'n acteur ben ik: ik denk niet eindeloos na, maar doegewoon. Dat is de enige manier waarop je zulke rare teksten eruitkan laten komen alsof ze doodnormaal zijn." Kamerling verdedigt defilm met verve maar dat neemt niet weg dat hij als Daniël nieterg overtuigt.

Voor Kamerling was het de eerste keer dat hij een anti-heldspeelde. Zijn personage Daniël fungeert willens en wetens alsstand-in voor de ware Jacob, aangezien zijn verloofde Francesca dienog niet heeft kunnen veroveren. "Het was erg leuk om eens niet hetidool uit te hangen. Een rol als deze ligt veel dichter bij mezelf.Mensen maken op grond van mijn sterrenstatus een soort sjabloon vanme, maar ik ben niet zo'n held. Daniël is vrij gewoon, en ikook."

Een scenario van Grundberg, muziek van Herman Brood enVolumia, een cast met Kamerling, Thekla Reuten, Fabienne de Vries(van TNF) en Peer Mascini (van het Melkunie-bommetje) en als hippe,debuterende regisseur Hany Abu-Assad. Het had zo'n aardige filmkunnen worden.

Net zoiets als eten

Vast onderdeel van het Nederlands Film Festival zijn destudentenfilms. Uit Utrecht dingen acht films mee naar de prijzen.Eén daarvan is 'Leda'. De maakster Melinda Jansen (27)studeerde eigenlijk af als mediavormgever. "Maar de drang om eenfilm te maken was zo groot dat dat mijn eindproject is geworden."Vormgevingsaspecten waren belangrijk bij het maken van 'Leda'. Defilm werd gedraaid op 8 mm-film. "Een ouderwetsvakantiefilmpjesformaat. Als je het goed belicht geeft het een heelzacht, dromerig effect. Dat was mijn bedoeling: een surrealistischverhaal waarin je wordt meegezogen." De film gaat over de dertigerTheodoor, die niet kan accepteren dat zijn zus Leda stervende is.Hij negeert haar verlangen om een einde aan haar leven te maken,zodat zij zich moet wenden tot vrienden. Melinda werkte 2,5 jaaraan de film. "Niets anders interesseerde me meer. Films maken isvoor mij net zoiets als eten." Gelukkig wordt ze beloond, want defilm is niet alleen op het Nederlands Film Festival te zien, maardingt tevens mee naar de Berlijnse Prix Europa. Zo ook 'Als hetregent gaan de krekels dood', de documentaire waarmee SanneSprenger (22) afstudeerde aan de Hogeschool voor de KunstenUtrecht, afdeling documentaire regie. Als kind woonde Sanne driejaar in Nicaragua. Vorig jaar keerde zij terug om haar vroegerevriendinnetje Doribel op te zoeken. Met medestudent en cameramanPieter Huisman maakte ze een film over het eentonige leven vanDoribel. "Mijn ouders deden ontwikkelingswerk in Nicaragua, en dietijd stond dat land heel erg in het teken van het gevecht voor devrijheid. Dori bleek niets van die vechtlust te hebben. Ze droomtvan een leven in de stad, een goede opleiding en veel geld, maaronderneemt niets om het te bereiken, omdat ze de idealen van haaroudere broers en zussen heeft zien mislukken." Sanne keertwaarschijnlijk binnenkort terug naar Nicaragua. "Ik wil mijn eikwijt kunnen in mijn werk. Deze film heeft voor de familie van Doriecht iets betekend. Ze waren geraakt dat ik hun dagelijks leven alsiets interessants afbeeld. Daar doe ik het voor, want Dori isslechts een van de velen."

Vrouwkje Tuinman

Het Nederlands Film Festival loopt van 23september tot en met 2 oktober. Een volledig programma is onderandere verkrijgbaar aan de Centrale Balie in de Winkel vanSinkel.