Invoering leerrechten jaar uitgesteld

Bruins heeft dat gisteravond in een brief aan de Tweede Kamer laten weten. De staatssecretaris baseert zijn besluit onder meer op een onderzoek van adviesbureau CapGemini. De invoering van leerrechten per september 2007 zou te riskant zijn.

Universiteitenvereniging VSNU is blij. “We hebben steeds gezegd dat de invoeringsdatum van 1 september 2007 te vroeg is”, aldus een woordvoerder. “Dus dat het nu een jaar later wordt, is goed nieuws. We zullen er in de tussentijd zeker op terugkomen.”

De universiteiten zijn altijd tegen invoering van leerrechten geweest en hadden een wapenbroeder in de LSVb. “Niemand in het hoger onderwijs was klaar voor leerrechten en we zijn heel blij dat de staatssecretaris dat nu ook inziet”, jubelt voorzitter Irene van den Broek. “We krijgen daardoor meer tijd om studenten voor te bereiden op de nieuwe regels.”

Begin deze maand werd al duidelijk dat ook het politieke draagvlak voor de snelle invoering van leerrechten snel afbrokkelde. Oppositiepartij PvdA haakte af omdat veel instellingen medewerking weigerden en het beloofde digitale administratiesysteem niet gereed was. Ook regeringspartijen CDA en VVD waren kritisch, maar wilden toen nog niet schuiven met de deadline. Wel vroeg CDA-kamerlid Cisca Joldersma om een knelpuntenanalyse waarin de staatssecretaris de problemen rondom de leerrechten op een rij zou zetten. Bruins ging daarop in overleg met de betrokken partijen en trok zijn conclusie.

“Het siert de staatssecretaris dat hij op basis van die analyse voor een nieuwe deadline heeft gekozen. Want het moet wel een goed hanteerbaar systeem zijn”, zegt Joldersma in reactie op de brief. Bang voor afstel van de leerrechten is ze niet. “Er is een zeer breed draagvlak in de Tweede Kamer. Er zijn wat nuanceverschillen tussen de partijen, maar ik ga er vanuit dat we in 2008 met leerrechten werken.”

Als het aan de SP ligt, gaat het hele leerrechtenfeest niet door. Kamerlid Fenna Vergeer: “Er zit geen fatsoenlijke filosofie achter. Eerst wilde de regering leerrechten zodat de studenten konden stemmen met hun voeten. Nu lees ik weer in de teksten van het ministerie dat het zo’n vaart niet loopt met die weglopende studenten en dat het niet de bedoeling is dat instellingen naar elkaars studenten gaan vissen. Bruins wil dus leerrechten invoeren met argumenten die tegen het oorspronkelijke plan pleiten. Ik kan dat niet volgen.”

Overigens wordt de spoedwet die snelle invoering van leerrechten mogelijk moet maken, gewoon volgende week in de Tweede Kamer behandeld. De SP zal dan proberen om het hele document van tafel te vegen. Maar het CDA wil de spoedwet wel degelijk behandelen. Die partij verwacht namelijk dat de conceptwet op het hoger onderwijs waarin de leerrechten een plek hebben ook in 2008 nog niet klaar is. Joldersma noemt deze wet een beetje een “raar document. Zaken als selectie van studenten voor de poort staan er wel in genoemd, maar een standpunt wordt vanwege de lopende experimenten niet ingenomen. Bovendien debatteren we in de Tweede Kamer al volop over de herziening van het keurmerkensysteem in het hoger onderwijs, waar de wet ook niet duidelijk over is. Een volgend kabinet moet er dus heel goed naar kijken.”

In het beoogde leerrechtensysteem, het belangrijkste wapenfeit van voormalig staatssecretaris Rutte, ontvangen hogescholen en universiteiten hun bekostiging voor elk jaar dat studenten bij hen staan ingeschreven. Tegelijkertijd wordt de gesubsidieerde studietijd beperkt: studenten krijgen alleen bekostiging voor de cursusduur. Daarnaast mogen ze twee jaar ‘treuzelen’ tegen betaling van het standaardcollegegeld. Zijn ze dan nog niet klaar met hun opleiding, dan moeten ze een commercieel tarief aan de universiteit of hogeschool gaan betalen.

HOP