'Je moeder had maar drie langspeelplaten toen ze afstudeerde'
'Je moeder had maar drie langspeelplaten toen zeafstudeerde'
Algemene Letteren student Mark Stokmans (23) is dedag van het interview net verhuisd met hulp van zijn moeder Gigette(53) en zijn broer Derek (25). Toch is in Marks kamer geen spoormeer te vinden van dozen of vuilniszakken vol kleren. De sprei ligtglad gestreken op het bed en de cd's staan afgestoft in hun rekjenaast de stereo-installatie. "We zijn getraind in verhuizingen",zegt Gigette Stokmans. "We kunnen alles goed wegstoppen."
Het gezin Stokmans, drie kinderen groot, reisde vijftien jaarlang over de wereld voor het werk van meneer Stokmans. Ze woondenin Peru, op verschillende plaatsen in Indonesië, inBangladesh, Engeland en tussendoor in Nederland. De hele familieheeft 'iets' met het buitenland. Mark's belangstelling gaat vooraluit naar de internationale politiek. Net terug van een onderzoek inNicaragua moet Mark in zijn nieuwe kamer een scriptie over derevolutie in Nicaragua schrijven om zijn bul in ontvangst te kunnennemen. Zijn moeder studeerde jaren voor hem, van 1964 tot 1971,sociale pedagogiek in Utrecht.
Gigette: "Eigenlijk wilde ik niet-westerse sociologie inWageningen doen. Maar op het laatst bedacht ik dat als ik een mankreeg, ik waarschijnlijk met hem in Nederland zou blijven wonen. Endan zou ik niks aan mijn studie hebben. Dat ging zo in die tijd."Maar ze trouwde met een man die Tropische cultuurtechniek inWageningen studeerde en ze zou meer in het buitenland zitten dan zehad kunnen vermoeden toen ze haar studie koos.
Haar ouders woonden in Bosch en Duin (Mark: "Vandaar diehaarband." Gigette: "Nee, dat is meer te laat naar de kapper."), enhet lag voor de hand om in Utrecht te gaan studeren. Ze was er lidvan UVSV. Mark: "Mijn moeder is een Uf."
Gigette: "Ja, dat vinden mijn zonen maar niks. Anderen gingennaar UVSV en ik ging dus ook naar UVSV. Zo bewust was het. Ik vondvooral het eerste jaar daar maar niks. Die ontgroening vond ikvreselijk belachelijk. Moest ik een strik in mijn haar en eenbuideltje op mijn buik. Ik vond het zo debiel, zo krankzinnig. Ikvond die meiden stinkvervelend. Ik heb zo chagerijnig gekeken datiemand me na vier weken vroeg of ik niet weg wilde, maar dat vondik mijn eer te na. Maar later heb ik het er wel erg naar mijn zingehad."
Mark: "Ik vertel altijd aan anderen dat mijn moeder eens eenkeeriemand bijna dood heeft gemept. Vertel dat verhaal eens."
Gigette: "We gingen met al die UVSV-meiden met een langeavondjurk aan naar een feest en de gewoonte was dat je dan ergenswerd opgewacht door ouderejaars van het Corps die dan een beetjevervelend begonnen te doen. Ook dat begreep ik niet helemaal.Eentje begon aan me te zitten. Ik zei dat hij daarmee op moesthouden, maar dat deed hij niet en toen heb ik een schoen uitgedaan- in die tijd droeg je naaldhakken - en daar heb ik hem ergens meegemept."
Koelkast
Mark ging in Utrecht studeren omdat zijn broer Derek daarstudeerde en ook omdat hij net als Derek wel bij roeiverenigingTriton wilde. "Amsterdam was te groot. Groningen en Maastrichtwaren te ver weg." Gigette: "Utrecht was de eerste stad inNederland die ze leerden kennen."
Mark: "De enige positieve verhalen over een andere stad warenover Utrecht. Er is nooit een doubt in my mind...?" Gigette:"Twijfel."
Mark: "Ik heb nooit getwijfeld over een andere stad."
Over de verschillen in hun financiële situatie als studentzijn Mark en zijn moeder het niet helemaal eens. Mevrouw Stokmanshad vakantiebaantjes, Mark werkt het hele jaar door als barman inParnassos. Gigette: "Ze hebben het financieel makkelijker. Je hebtje OV-jaarkaart, je basisbeurs. De algemene levensstandaard isverhoogd, dus ook die van studenten. Er zijn meer luxe-artikelen opde markt en die heb je ook tweedehands. Ik had bijvoorbeeld geenkoelkast op mijn kamer." Mark: "Ja, hallo." Gigette: "Het is geenkritiek. Maar je moeder had maar drie langspeelplaten toen zeafstudeerde."
Mark: "Omdat cd's niet bestonden, mam, maar ik heb hier voorgewerkt." Gigette: "Het studietempo ligt nu wel hoger. Wij haddenuitzonderlijk veel tijd die niet in verhouding stond tot dehoeveelheid stof. In die zin hebben ze het moeilijker. Eenstudieschuld aangaan lijkt me geen pretje tegenwoordig. Toen wijstudeerden was er geen twijfel mogelijk dat je een baan kreeg."
Mark: "Tegenwoordig gaat het veel over curriculumworking ennetwerken, dat vind ik verschrikkelijke woorden. Er zijn mensen diepuur daarmee bezig zijn. Iedereen gaat een jaar naar het buitenlandvoor zijn curriculum. Iedereen heeft wel in commissie gezeten. Ikheb in een toerneecommissie en een kampcommissie gezeten. Nou, datinteresseert ook niemand meer. Je moet steeds gekkere dingendoen."
Gigette: "Tegenwoordig denken mensen continu aan wat ze in hunsollicitatiebrief kunnen vermelden."
Mark: "'Moeten we dat weten voor het tentamen?' vragen ze danbij het college. Alsof een boek op zich niet interessant kan zijn.Wat ik vanmijn moeder heb is dat studeren algemene vorming is.Studeren moet uit het gebied van de cijfers. Je doet het niet vooranderen of voor een tentamen."
Gigette: "Zelf heb ik beroepsmatig nooit wat aan mijn studiepedagogiek gehad, maar wel in mijn leven. Vooral bij al dat reizen.Ik heb mijn kinderen Nederlandse les gegeven en heel bewustproberen te zorgen dat ze toch op een stabiele manier in het levenkwamen te staan. We kennen een aantal kinderen van ouders die ookheel veel gereisd hebben bij wie dat toch ietsje anders isgelopen."
Broer Derek mengt zich in het gesprek: "Veel mensen versimpelenproblemen, bijvoorbeeld het asielzoekersprobleem. Mijn moeder heefter heel erg op gehamerd dat je een probleem niet direct moet willenoplossen, maar dat je het eerst moet zien te begrijpen."
Mark: "De nadruk lag bij ons op intellectuele kanten. Dat wasgewoon vanzelfsprekend. Ik heb me nooit verzet tegen het idee om tegaan studeren. Wel tegen school. Ik ben altijd lui geweest. Ik beneen keer blijven zitten op het gymnasium en uiteindelijk heb ik inde avonduren mijn school afgemaakt. Studeren wilde ik wel. Maar wezijn ook nooit gepusht. Als wij hadden willen timmeren, was het ookgoed geweest." Broer Derek lacht: "Dat denk je maar. Dat is noujuist het sluwe van die pedagogiek."
Suzanne Brink