Met z'n allen brainstormen werkt niet

Al sinds het einde van de jaren vijftig is bekend dat mensen ingroepen minder ideen bedenken dan wanneer de groepsledenafzonderlijk ideen kunnen spuien. "Een groep van vier mensenbedenkt maar de helft van de ideen die vier personen apartbedenken", zegt Nijstad. "Hoe groter de groep, hoe lager hetrendement." Hoewel dit fenomeen dus al lang en breed bekend is, wastot nu toe nooit systematisch uitgezocht waarom in een groep nuprecies minder ideen worden ontwikkeld.

Om dit fenomeen nader te bestuderen liet de promovendusproefpersonen onder meer suggesties doen om Utrecht aantrekkelijkerte maken voor toeristen. Daarbij ontdekte hij dat ideeen in golfjeskomen. "Als iemand bijvoorbeeld het idee 'hotel' te binnen schiet,dan krijgt hij daarbij vrijwel meteen een aantal associaties:hotels moeten goedkoper, er moeten meer hotels komen, in hotelsmoet gratis drank geschonken worden, enzovoort. Als zo'n golfjeverstoord wordt, omdat die ideen niet meteen kunnen worden geuitomdat hij niet aan de beurt bent, dan verliest hij die ideen. Hetwas opvallend dat mensen als ze eenmaal aan de beurt waren, nietterugkwamen op het basis-idee, 'hotel' in dit geval, hoewel dat noglang niet uitgemolken was."

Andere nadelen van het brainstormen in groepen zijn dat jevoortdurend moet opletten wanneer je aan de beurt bent en dat jemoet luisteren naar anderen. Dat laatste gaat ten koste van jeeigen concentratie en dus van je capaciteit om oplossingen tebedenken. "In een groep moet je op je beurt wachten, dat verstoortje denkproces", concludeert Nijstad dan ook. "Een brainstormgroepkan het best zo klein mogelijk zijn, dat wil zeggen uit tweepersonen bestaan. Nog beter is het om tijdens een brainstormsessieiedereen zijn mond te laten houden. Iedereen schrijft zijn ideen opeen briefje en wisselt deze uit. Op die manier hoef je nooit op jebeurt te wachten, heb je geen last van pratende mensen en kun jetoch inspiratie opdoen uit andermans ideeen."

Nijstad pleit dan ook voor 'brainwriting' in plaats van'brainstorming'. Dat professionele brainstormbedrijven -diebijvoorbeeld namen verzinnen voor nieuwe produkten- geen gebruikmaken van 'brainwriting' en geen waarde lijken te hechten aanwetenschappelijk onderzoek, zegt hem weinig. "Ze werken op eenvolstrekt inefficinte manier", zegt de onderzoeker, dieverschillende van deze bedrijven in het kader van zijn onderzoekbezocht. "Maar ja, dat zal wel te maken hebben met de presentatie.'Brainwriting' ziet er waarschijnlijk niet spectaculair genoeguit."

Rinze Benedictus

Drie tips

Zorg dat het op te lossen probleem goed gedefinieerd is. Zovoorkom je oeverloos gezwam.

Zorg dat je de juiste mensen bij elkaar hebt. Mensen metverschillende achtergronden leveren een grotere varieteit aanideeen.

Vermijd verstoringen in het denkproces door

a) de groep zo klein mogelijk te maken of op te splitsen in(roulerende) tweetallen.

b) mensen niet door elkaar te laten praten, maar ze hun ideeente laten opschrijven en de briefjes uit te wisselen.