Eerste promotie in gebarentaal

Sociale wetenschapper Corrie Tijsseling zal op 1 december haar proefschrift verdedigen in gebarentaal. Het is de eerste keer dat een promotie in gebarentaal plaatsvindt.

 Corrie Tijsseling verdedigt haar proefschrift ‘School, Waar? Een onderzoek naar de betekenis van het Nederlandse dovenonderwijs voor de Nederlandse dovengemeenschap, 1790-1990.

Tijsseling pleit er in haar proefschrift voor dat gebarentaal niet langer als instrument gezien wordt om een kind tot gesproken taal te laten komen. Ze ziet het als een zelfstandige taal en zou graag zien dat kinderen gestimuleerd wordt beide talen te spreken. Het zou in haar ogen ook een keuzevak mogen zijn voor niet doven.

Ruwweg hanteren doveninstituten drie onderwijsmethoden: zuiver spreken, zuiver gebaren of spreken met gebaren. Zuiver gebaren is alleen maar in de beginperiode van het dovenonderwijs aangeboden, en al snel helemaal uitgestorven. Tegenwoordig bieden alle dovenscholen tweetalig onderwijs: gesproken Nederlands en Nederlandse Gebarentaal (NGT).

Tijdens de bijeenkomst zal de gebarentaal van Tijsseling worden vertaald naar gesproken taal en alle gesproken taal worden omgezet naar gebarentaal. Ook zullen schrijftolken alles typen wat zij horen zodat ook dove aanwezigen die de gebarentaal onvoldoende beheersen de teksten via een scherm kunnen volgen.

Het is de eerste keer dat een promotieplechtigheid in gebarentaal wordt verdedigd. Er zijn wel vaker dove mensen gepromoveerd, maar zij gebruikten toch gesproken taal. Tijsseling heeft zich sterk gemaakt voor deze vorm omdat er veel dove mensen zijn uitgenodigd en omdat het aansluit bij het onderwerp van het proefschrift. “Ik wil niet mensen uitsluiten over wie het proefschrift gaat”, licht ze toe.

Formeel moet een proefschrift verdedigd worden in een moderne westerse taal. De gebarentaal valt daaronder. Tijsseling moest toestemming vragen bij de decaan en de rector. De commissie zal spreken in gesproken Nederlands en Tijsseling antwoordt in gebarentaal.

Vorige maand was er in Amsterdam al een oratie in gebarentaal. De Utrechtse lector Beppie van den Bogaerde werd vorig jaar benoemd tot hoogleraar Gebarentaal aan de Universiteit van Amsterdam.

Advertentie