Hoogstandje nodig om medische CT-scanner voor aardwetenschappers af te leveren

Het plaatsen van de CT-scanner, met bijbehorende patiënttafel, was nog een hele klus. Vanwege de afmetingen en het gewicht kon het apparaat niet door de deuren naar binnen van het Earth Simulation Laboratory (ESL) waar het Teclab is gehuisvest. Het moest dus via een raam. Nadat vakmannen een zogeheten bordessteiger hadden geplaatst, kon op de eerste etage van het ESL een groot raam uit de achtergevel verwijderd worden. Daarna werd de scanner met een kraan vanuit een vrachtwagen op de steiger gehesen, en vervolgens zonder veel problemen het laboratorium ingeschoven.

Universitair hoofddocent Aardwetenschappen en hoofd van het Teclab Ernst Willingshofer was erbij toen de CT-scanner werd geleverd. Hij wachtte al jaren op het apparaat vanwege een mede door corona vertraagde aanschafprocedure. Hij vertelde dat de CT-scanner de komende week wordt geïnstalleerd en getest. Met deze scanner kan door materialen heen gekeken worden en kunnen driedimensionale  beelden worden verkregen.

De scanner zal veelvuldig gebruikt gaan worden om de vorming van breuken in geologische schaalmodellen nauwkeurig in beeld te brengen. Deze schaalmodellen bestaan uit laagjes zand, klei, siliconenputty en vloeistof en worden gebruikt om op laboratoriumschaal de vorming van nieuwe gebergteketens of oceanen na te bootsen en te bestuderen. De modellen worden ook gebruikt in studies voor de winning van duurzame aardwarmte uit de ondergrond. De scanner kan net als bij een botbreuk, breuken in zand, klei en putty fotograferen.

De CT-scanner zal ook gebruikt gaan worden om het binnenste van boorkernen in beeld te brengen, voordat deze in stukken worden verdeeld voor verder onderzoek. Een boorkern is een stuk gesteente dat naar boven wordt gehaald bij een boring in de ondergrond met een holle boor. De scanner maakt het mogelijk om een gedetailleerd driedimensionaal beeld van de interne structuur van een boorkern te maken, bijvoorbeeld om te bepalen welke delen het meest poreus zijn. Met de scanner kunnen onderzoekers ook zien of er breukjes aanwezig zijn en welke vorm en oriëntatie die hebben, en of er mogelijk ergens in de kern resten van fossielen aanwezig zijn.

Fossielen kunnen ook nader worden bestudeerd met deze CT-scanner door deze gedetailleerd in beeld te brengen. De scanner maakt het mogelijk om het binnenste van unieke fossiele botten, tanden en schedels te bestuderen zonder dat deze opengemaakt of kapotgemaakt hoeven te worden.

De blije onderzoeker en hoofd van het Teclab UHD Ernst Willingshofer

De CT-scanner in het ESL is onderdeel van een groot Europees onderzoeksprogramma, het European Plate Observing System (EPOS), waarin 47 instituten uit 22 Europese landen participeren. In dat kader zullen ook regelmatig buitenlandse wetenschappers op bezoek komen om gebruik te maken van de Utrechtse CT-scanner. Waar mogelijk zullen bij al deze projecten ook UU studenten betrokken worden om bijvoorbeeld hun afstudeerproject uit te voeren met behulp van de CT-scanner.