Onderzoek naar ouderlijk gezag voor twee moeders én een vader

Is het verstandig om het ouderlijk gezag uit te breiden naar 3 personen? Onderzoek moet helderheid geven

Moet het mogelijk worden om meer dan twee volwassenen het ouderlijk gezag over kinderen te geven? De Universiteit Utrecht, de  Vrije Universiteit en de Rijksuniversiteit Groningen gaan hier samen onderzoek naar doen.

Neem een lesbisch stel van wie één van de vrouwen een baby krijgt van een donor. Als beide vrouwen het kind adopteren, is ook de mee-moeder juridisch ouder en hebben zij het ouderlijk gezag. De man heeft geen rechten en kan als derde wiel aan de wagen geen ouderlijk gezag krijgen. Zelfs niet als beide vrouwen daarmee zouden instemmen.

Of neem een heterostel met kinderen dat gaat scheiden. Stel er volgt een nieuwe relatie waardoor de nieuwe partner de kinderen helpt opvoeden. De stiefmoeder of stiefvader kan geen ouderlijk gezag krijgen over het kind terwijl dat misschien wel nuttig zou kunnen zijn.

Om meer dan twee personen het ouderlijk gezag te kunnen geven, moet de wet worden gewijzigd. De minister van Justitie laat nu een onderzoek doen om te bezien of dat wenselijk is. Voor Utrecht werken specialisten van het Utrecht Centre for European Research into Family Law (UCERF) Katharina Boele-Woelki en Christina Jeppesen de Boer mee aan het onderzoek. "Er zijn allerlei redenen om vóór of tegen de uitbreiding van het ouderlijk gezag te zijn”, zegt Boele-Woelki. “Maar feit is dat door de nieuwere samenstellingen van gezinnen huidige wetten niet meer toereikend zijn.”

Als voorbeeld noemt ze het onderscheid dat de wet maakt tussen een kind dat wordt geboren bij een gehuwd heterostel en een gehuwd lesbisch stel. “Van het heterostel krijgen beide leden  automatisch het ouderlijk gezag. Zelfs als het kind biologisch niet van de man is met wie de vrouw is getrouwd. Maar de meemoeder van een gehuwd lesbisch stel, moet het kind adopteren om het ouderlijk gezag te krijgen. De donor speelt juridisch gezien helemaal  geen rol. Terwijl het sinds meer dan 30 jaar een mensenrecht is van kinderen om te weten wie zijn biologische ouders zijn.”

Inmiddels ligt bij de Eerste Kamer een wetsvoorstel om de meemoeder van een gehuwd lesbisch stel automatisch het ouderlijk gezag te geven, maar de Eerste Kamer lijkt toch verschil te willen blijven maken tussen hetero- en homoseksuele stellen, zegt Boele-Woelki. Vandaar dat de minister nu voor het debat met de Tweede Kamer over de ouderlijke macht voor meer dan twee personen, al een onderzoek wil laten doen naar de mogelijkheden daarvan. “Daar kunnen trouwens ook heterostellen baat bij hebben, die na een scheiding weer een nieuwe relatie krijgen. Zij worden ook meegenomen in het onderzoek.”

Inmiddels hebben de onderzoekers van de drie universiteiten al met zo’n tien lesbische stellen en hun bekende donoren gesproken om aan de hand van hun ervaringen goede enquêtevragen te formuleren. “We zijn zo al verschillende relaties en ervaringen op het spoor gekomen. Zo zijn er lesbische stellen die hele goede afspraken hebben gemaakt met de donor. Afspraken die hen alle drie goed bevallen. Of stellen met een donor die één keer in de week voor het kind zorgt. Maar er zijn ook stellen die met hun donor al bij de rechter hebben gezeten, omdat ze het oneens zijn over de rol die de donor speelt in het leven van het kind.”

Naast het in kaart brengen van ervaringen van stellen met donoren, wordt er ook vergelijkend onderzoek gedaan. “In Engeland en Nieuw-Zeeland kunnen kinderen al drie ouders hebben die tegelijkertijd ouderlijk gezag hebben. Wij gaan voor ons onderzoek kijken naar het Engelse recht. Dan willen we weten wat dit recht precies regelt en hoe die bevalt. Dan zouden we kunnen concluderen dat we zo’n wettelijke regeling ook in Nederland willen. Of we kunnen voorstellen dat onze bevindingen concluderen dat het beter is om de situatie zo te laten zoals deze is. Nu weten we nog niet of de sociale ouder, naast de juridische ouders meer rechten en plichten zou moeten krijgen.”

Het onderzoek gaat nu de enquêtes klaar zijn, van start. “We zoeken nu nog lesbische moeders, meemoeders en bekende donoren om onze vragenlijsten in te vullen. Enige haast is geboden, want we moeten dit onderzoek onder grote tijdsdruk doen. We zijn op 15 april begonnen en ons rapport moet op 15 oktober bij de minister liggen. Dat komt de kwaliteit van het onderzoek niet ten goede natuurlijk. Er wordt weleens vergeten dat we ook andere verplichtingen hebben op het vlak van onderwijs en onderzoek.”

Meedoen aan het onderzoek

Wie interesse heeft om mee te doen aan het onderzoek naar zogeheten intentionele meeroudergezinnen (lees: lesbische stellen met kinderen) kan mailen naar lesbischeoudersendonor@vu.nl. Wie meer informatie wil, kan deze op hetzelfde mailadres krijgen of surfen naar http://www.facebook.com/lesbischeoudersendonor. Er zijn minimaal 100 moeders en 100 mee- of duomoeders nodig die een lesbische relatie hebben. Ook zijn er 100 donoren nodig voor dit onderzoek.

Voor het onderzoek naar de zogeheten niet-intentionele meeroudergezinnen (lees: een gezin met een stiefouder) zijn 100 stiefouders nodig, 100 gescheiden ouders die samen met de stiefouder een gezin vormen en 100 gescheiden ouders bij wie het kind niet woont. Vragen kunnen worden gesteld aan k.boele@uu.nl.

 

Advertentie