Op zoek naar de nieuwe Yvonne

Hoe moet de opvolger van collegevoorzitter Yvonne van Rooy eruit zien? Gaan we op zoek naar iemand die op haar lijkt of gooien we de koers helemaal om? DUB sprak met een aantal mensen over de eigenschappen die de nieuwe Yvonne moet hebben.
Ruim acht jaar is Yvonne van Rooy collegevoorzitter van de Universiteit Utrecht. In december vertrekt ze naar de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. En dat betekent dat de universiteit op zoek moet naar een opvolger. De Raad van Toezicht neemt hierin het voortouw. DUB schiet te hulp. De redactie belde wat rond en ontdekte dat er veel waardering is over de manier waarop Yvonne van Rooy de scepter zwaait, al zijn er altijd wel verbeterpunten. Tips voor het profiel van de nieuwe collegevoorzitter.
Zorg voor een goed netwerk
Een absolute topper van Yvonne van Rooy is haar onuitputtelijke netwerk. Ze weet precies wat er in Den Haag gaande is en zorgt ervoor dat de belangen van de UU op zijn minst bekend zijn. Niet alleen in het politieke, ook in het maatschappelijke leven heeft Van Rooy een breed netwerk. Als vice-voorzitter van de VSNU zit ze bijvoorbeeld dicht bij het vuur.
Sterke persoonlijkheid
Een collegevoorzitter moet gezag uitstralen. Niet direct de zaken er door drukken, maar wel visie etaleren en zo die lastige bestuurslaag van de universiteit meekrijgen in haar beslissing. Van Rooy lukt dat. Daarbij is ze behoorlijk vasthoudend waardoor ze soms mensen tegen zich in het harnas kan jagen. Maar als er een besluit ligt, geeft ze volop steun. Of het nu gaat om het vertrek van Sterrenkunde of Portugees, Van Rooy maakt zich sterk voor de decaan en verdedigt vol overtuiging het besluit.
Open en transparant
Iemand twitterde vorige week: ‘vrouw die het Ublad ophief, gaat vertrekken’. Dat is waar. De suggestie dat de digitalisering ook het einde van de onafhankelijkheid zou inluiden, is niet waar. Van Rooy maakt zich naar binnen en buiten sterk voor een onafhankelijke pers. Voor haar is de keuze van een digitaal medium vernieuwend en goedkoper. In de besluitvorming hecht Van Rooy aan correcte procedures. De U-Raad en andere medezeggenschapsorganen vindt ze belangrijk voor de besluitvorming. Bij de totstandkoming van het strategisch plan is veel tijd uitgetrokken om in groepen te brainstormen. Maar als politica in hart en nieren kan ze het niet nalaten het spel soms op het scherpst van de snede te spelen. En dan staan de raadsleden met lege handen.
Kijk op universitaire strooppot
De universiteit is in het algemeen geen makkelijke organisatie om te leiden. Faculteiten zien zichzelf als middelpunt van de organisatie en kijken met argusogen naar elkaar. Wetenschappers hebben in de regel weinig met hiërarchie, studenten houden het midden tussen klanten en participerende deelnemers aan de academia. Van Rooy weet zich in deze wereld staande te houden. Het decanenoverleg verloopt in de regel ontspannen en met een vleugje humor.

En welke namen passen daarbij
Bij het vrijkomen van een functie als deze start al snel een speculatiecircus. Wie zou het kunnen worden? In dit stadium is geen enkele naam gefundeerd, het zijn allemaal wilde speculaties. Bijvoorbeeld, zou het wat zijn voor een politicus die het na de verkiezingen voor gezien houdt in Den Haag. De namen Marja van Bijsterveldt, Ronald Plasterk en zelfs Halbe Zijlstra worden gefluisterd. En wat te denken van Agnes Jongerius die als vertrekkend voorzitter van de FNV ook op zoek moet naar een nieuwe baan? Allemaal mensen met een netwerk. Of zou er toch gekeken worden in het bedrijfsleven? Hans Wijers is politicus en vertrekkend directeur van Akzo/Nobel. Of hebben mensen uit de academische wereld de voorkeur, zoals de oud-voorzitter van de UvA Karel van der Toorn? Ongetwijfeld zullen er de komende maanden nog andere namen rondzoemen. 
Durf te vernieuwen
Als bestuurder moet je je nek durven uitsteken om te vernieuwen. Yvonne van Rooy hamert daar voortdurend op. Zo wordt onderwijsvernieuwing in het strategisch plan een belangrijke paragraaf. Yvonne van Rooy verkondigt overal trots dat de Utrechtse rendementen de beste van Nederland zijn.
Toon betrokkenheid
Als iemand van de universiteit een prijs in de wacht sleept of een mooi optreden op televisie heeft, landt er een mailtje in de mailbox. Van de collegevoorzitter persoonlijk. Met vaak nog een cc naar de decaan. Dat houdt de decanen scherp. Yvonne van Rooy is een wandelende reclamezuil van de universiteit. Enigszins voorspelbaar, maar altijd klinkt het gemeend en oprecht.
Let op de grote lijn
Als collegevoorzitter moet je de grote lijnen in de gaten houden. Van Rooy doet dat ook. Maar ze kan het niet laten om ook op details te letten. Voor menig beleidsambtenaar kan het frustrerend zijn te discussiëren over het wel of niet plaatsen van een foto of een bepaalde tekst op een poster.
Feeling met de wetenschap
Wat is de waarde van onderzoek in de maatschappij? Daarover kunnen de meningen tussen bestuurders en wetenschappers nog wel eens uiteenlopen. Van Rooy kiest duidelijk voor valorisatie, het toepassen van wetenschap in de maatschappij. Sommige wetenschappers vinden dat hiermee onvoldoende waarde gehecht wordt aan het fundamentele onderzoek, het onderzoek waarvan (nog niet) duidelijk is of het maatschappelijk nut heeft. Een ander aandachtspunt is integriteit. Van Rooy wil dit thema zowel in het onderwijs als de wetenschap een duidelijk plek geven.
Oog voor studenten
Als oud-lid van UVSV, het vrouwencorps, kent Yvonne van Rooy het Utrechts studentenleven van binnenuit. Actief zijn in de studententijd vindt ze belangrijk. Maar dat verenigingsverleden bepaalt ook wel een beetje haar beeld van de student. Een collegevoorzitter moet ook wat weten van de gewone student.
Man/vrouw
Yvonne van Rooy is één van de weinige vrouwen aan de top van universiteiten. En daar is ze zich van bewust. Ze zet zich op tal van manieren in om het aantal vrouwen in topposities te verhogen. Blij is ze dat nu in het statige Academiegebouw naast mannenportretten ook een aantal vrouwelijke hoogleraren hangen.