Kritisch universiteitsblad moet op onderzoek uitgaan
Welke nieuwsitems genereren meer klikkende lezers? Online kranten gaan tegenwoordig voor zoveel mogelijk pakkende koppen. Ik moet zachtjes huilen als ik het nieuws aanzet en er een item over de haargrens van Gerard Joling voorbij komt. Dat wil ik helemaal niet weten. Mijn reactie op stukken in de DUB als Negen liedjes over Utrecht die je moet kennen is niet heel anders. Toen mij werd gevraagd een stuk te schrijven over de functie van een onafhankelijk universiteitsmedium twijfelde ik eerlijk gezegd in eerste instantie over of ze mijn mening wel zouden willen publiceren. Na enig overleg werd ik gerustgesteld: ze wilden ook een kritisch perspectief tonen.
Democratie en het belang van onafhankelijk nieuws
Om democratie goed te laten werken en iedereen hierin deel te kunnen laten nemen, is goede informatievoorziening nodig. Iedereen zou zijn of haar mening op feiten moeten kunnen baseren. Als informatie wordt onthouden, betekent dit dat men minder kritisch over de gang van zaken kan nadenken. Dit geldt ook binnen onze universiteit met haar democratische medezeggenschap. Stemmen of deelnemen aan verkiezingen is zinloos als je niet weet wat er speelt en op welke feiten de uiteenlopende standpunten gebaseerd zijn.
De waardevolle taak van een onafhankelijk universiteitsblad is dan ook om studenten en medewerkers te informeren over de gang van zaken op de universiteit. Ook als informatie officieel openbaar is kan het onduidelijk zijn waar deze vandaan te halen is. Voor dit uitzoekwerk hebben studenten en medewerkers vaak zelf niet de tijd. Daarnaast beschikt een universiteitsblad over een geheugen waar een student of een tijdelijk aangestelde medewerker simpelweg niet over kan beschikken. Zo kan het recente gebeurtenissen en het huidige beleid in een breder historisch perspectief zetten dan menig ander.
Ons universiteitsblad DUB
Sinds een jaar of 20 is de DUB geen stichting meer maar een onderdeel van de afdeling communicatie van de universiteit. De redactie wordt benoemd door het College van Bestuur. Of we principieel gezien van onafhankelijkheid kunnen spreken is dus dubieus. Maar een belangrijkere vraag is in hoeverre de DUB haar hierboven beschreven onafhankelijk informerende taak volbrengt. Er wordt veel geschreven over het leven van studenten op de universiteit, ook achtergrondartikelen over bijvoorbeeld sekswerk onder studenten en de effecten van overheidsmaatregelen op jongeren. Veel minder wordt er geschreven over hoe de universiteit zelf functioneert, terwijl die informatie niet gemakkelijk uit andere nieuwsbronnen te halen is.
DUB is bijvoorbeeld vrijwel altijd aanwezig bij de verschillende raadsvergaderingen. Zij zitten in de stof die menig student een ver-van-zijn-bed-show vindt, maar kennen blijkbaar geen manieren om deze informatie toegankelijk te maken. Het imago van slaapverwekkend saaie vergaderingen wordt versterkt door slechts de besproken thema’s aan te stippen. De inhoud van de discussies blijft vaak onbeschreven. Er wordt nauwelijks bevraagd of er goed wordt bestuurd en of de medezeggenschap wel functioneert. Behoeft dat juist geen onderzoek of kritische afweging door ons onafhankelijk universiteitsblad?
Ten tijde van de universiteitsverkiezingen liet DUB zien wel degelijk achter de cijfers aan te willen gaan. De (lage) opkomst bij de verkiezingen werd met die van de voorgaande jaren vergeleken. Dergelijke vergelijkingen geven inzicht in de ontwikkelingen die de universiteit doormaakt. Onze informatie over trends op andere vlakken moeten we vaak halen uit artikelen over incidenten zoals een gewonnen prijs of iets weinigzeggends als de positie van de universiteit op de Shanghai-ranking.
DUB heeft vaste mensen op de redactie en daarmee de tijd om de cijfers op te zoeken en onderzoek te doen naar bijvoorbeeld de groeiende studentenpopulatie, de verhouding student-docent, de Utrechtse onderwijskwaliteit en werkdruk over de jaren heen. Dit is de informatie die de student nodig heeft om kritisch over de gang van zaken aan de universiteit na te kunnen denken. Zou het opkomstpercentage bij de verkiezingen dan hoger zijn?