Zondag 9 mei
De meesten van jullie zullen waarschijnlijk geen idee hebben van de betekenis van 9 mei. Ik wist het ook niet totdat ik de activiteiten van het OFN-programma doornam. Het is namelijk Europa-dag. In Kosovo is dit heel belangrijk. Zelfs al zijn ze geen lid van de EU en er nog een lange weg te gaan is om dat te worden. Dit is ook de dag waarop wij hier de mensen in Pristina kennis laten maken met ons programma, EU integratie en dealing with the past. Het crisis comité, waar ik overigens deel van was, heeft hard gewerkt aan een compromis tussen de drie ideeën en er is echt iets moois uitgekomen. We hebben als onze schaarse tijd besteed aan het uitwerken van het plan en vandaag gaan we het uitvoeren. We delen bloemen uit met daaraan een flyer. Deze bevat informatie over ons programma en een algemene vraag over de EU, regionale samenwerking, verleden en toekomst. De antwoorden mogen de mensen op de zes grote papieren sterren schrijven die we ophangen. Daarnaast is er de mogelijkheid om de mensen te laten schrijven in het ‘book of life’. Welk hoofdstuk willen de mensen afsluiten en aan welk hoofdstuk willen ze beginnen? Op deze manier proberen we erachter te komen hoe er over de situatie in Kosovo wordt gedacht en hoe ze tegen de EU aan kijken. Ik ben erg benieuwd hoe ons plan gaat verlopen en of we de jonge generatie van de toekomst iets mee kunnen geven.
Natuurlijk hebben we de afgelopen dagen niet alleen aan onze ‘streetaction’ gewerkt. Ons programma ging gewoon door en we hebben veel gedaan, gezien en ervaren hier in Pristina en omgeving. Vrijdag hebben we kennis gemaakt met het Humanitarian Law Centre. Zij gaven me echt een duidelijk beeld over hun manier van werken. Ze hebben een groot digitaal archief met informatie over de slachtoffers en vermiste personen. De Kosovaarse groep werd gevraagd of ze personen wilden noemen om te kijken of ze er in stonden. Dat was best wel confronterend en de hele groep viel stil toen we het werd opgezocht in het archief. Om achter de informatie te komen van de slachtoffers doet HLC onderzoek en interviews met nabestaanden. Het is dus niet bepaald een makkelijke baan. Dit laatste geldt overigens ook voor de Ombudsman die we daarna hebben ontmoet. Zijn mandaat is niet bindend en hoewel hij graag iets voor de mensen wil betekenen, kan hij alleen maar dringende brieven schrijven. Al met al was het een leerzame dag en deze hebben we ’s avonds afgesloten in een gezellig optrekje in het centrum. Gelukkig heb ik het daar niet laat gemaakt want gister zijn we erg vroeg opgestaan om richting Mitrovica te reizen, het noordelijke gedeelte van Kosovo. Iedereen vond het best wel spannend om er heen te gaan omdat het natuurlijk de plek is waar de scheiding tussen Serven en Albanezen zowel zichtbaar als voelbaar is. De brug en de Ibar rivier zijn letterlijk de grens tussen noord en zuid en dus tussen Servische en Kosovaarse politieke invloed. We hebben een combinatie meeting gehad twee organisaties die activiteiten organiseren voor de jongeren in zowel noord als zuid Mitrovica. Een bekend en succesvol project is de Rockschool waar jongeren ongeacht nationaliteit samen rock muziek maken. Hoewel de organisatie heel hoopvol klinkt, hebben ze op regelmatige basis te maken met de politieke problemen in de regio die ze het werk niet gemakkelijk maakt. Op de terugweg naar Pristina zijn we gestopt bij een Servische enclave waar we met een tolk vragen konden stellen aan het hoofd van de school. De afgelopen dagen hebben we zoveel gepraat over regionale samenwerking en hoe goed het op papier staat maar in de praktijk liggen de zaken toch echt ingewikkelder. Er zijn zoveel organisaties, NGO’s en instanties actief maar of ze net het ene verschil kunnen maken voor de bevolking? Hopelijk krijgen we daar meer antwoord op vandaag.
(op de foto: Bujar, Sarah-May en Thomas)