'Ik moest bijna huilen'

Stukafest is inmiddels uitgegroeid tot een bekend nummer binnen de studentenwereld. Tijdens het festival transformeren studentenhuizen in intieme podia waar beginnende artiesten op één avond drie keer een optreden verzorgen in één en hetzelfde huis. Elke ronde duurt een half uur waarna er een half uur pauze is om zo nieuwe gasten te ontvangen en de artiesten even op adem te laten komen.

De Utrechtse editie van 2024 heeft een prikkelende line-up, van muziek tot performance art tot cabaret. Op het programma staan onder andere de Eindhovense punk band Alabaster, de theaterdansvoorstelling Diep van Sirióós en de korte films Hou Vast en Leeway van respectievelijk Chagalle Pennink en Nikkie Dietz. 

De maand februari kan getypeerd worden als 'nat', maar deze donderdagavond is het weer het festival gunstig gezind. Na elke ronde kan iedereen droog naar het volgende huis fietsen. Gelukkig maar, want dit festival speelt zich af in kleine ruimtes, en groepen natte mensen bij elkaar opgehokt is sowieso ongewenst om voor de hand liggende redenen. Voor het dansoptreden Rusteloos van Nouel Al Idrissi & Katja van de L’Isle ga ik nog even gluren bij de voorbereidingen voor de alternative performance art van Daauwe in de Hartingstraat.

Ik kom binnen op een kritiek moment: het optreden is over 40 minuten en er wordt nog gejaagd besproken waar het optreden precies kan plaatsvinden. Een cruciaal element is over het hoofd gezien: waar laat je al het publiek dat naar binnen moet voordat het optreden begint? Dit vraagt om ad hoc organisatietalent. Een van de bewoners stelt voor dat het publiek alvast in de kamer van het optreden gaat zitten en dat Daauwe door het publiek heen moet om het geïmproviseerde podium te betreden. “Nee, schat, dat kan niet, ik zit dan helemaal vast in de kettingen. Ik kan dan niet lopen”, antwoordt Daauwe. Iedereen kijkt gestresst om zich heen, terwijl Daauwe nog snel haar make-up doet aan de keukentafel.

Uiteindelijk wordt een passende oplossing gevonden, misschien wel de beste optie in een studentenhuis: alle bezoekers moeten door het raam naar binnen, waar ze in de keuken moeten wachten tot ze de kamer van het optreden mogen betreden. Een van de bewoonsters kijkt geïrriteerd op haar telefoon. Mensen vragen haar of ze nog langs mogen komen om te kijken. “Als je had willen komen dan had je gewoon een kaartje moeten kopen”, antwoordt ze. Dan gaat de bel: “Kutzooi. Waarom komen mensen zo vroeg? Het optreden is pas over 40 minuten. Ze wachten allemaal maar op mij hoor”, zegt Daauwe terwijl ze zich omkleedt voor het optreden.

Ik laat de Hartingstraat in opgewonden staat achter om de rest van de avond door te brengen aan de Koningsstraat. Achteraf hoor ik dat de optredens van Daauwe "subliem" zijn verlopen.

Op de Koningsstraat bereiden Nouel en Katja zich voor in de kamer van Roomhost Richard (22). Ik verwachtte dezelfde hectische taferelen als in de Hartingstraat, maar de dames ogen niet gespannen. Katja kijkt geconcentreerd in de spiegel terwijl ze haar bruine box braids goed achter haar haarband stopt; Nouel zit op een stoel haar voet te rekken. Het is de eerste keer dat ze met zijn tweeën optreden. Katja deed een Urban Dance opleiding in Arnhem en Nouel studeerde recent af bij De Dansopleiding in Utrecht.

Katja: “We konden eerst niet vinden waar het was.”
Nouel: “Ja, we waren confused, maar toen we er waren, ging alles relaxt. Ze hebben voor ons de space gecleared en alles schoongemaakt.” 

De Roomhost is ook tevreden: “Het gaat goed. Alles gaat soepel. De sfeer is goed.” De mensen om hem heen lachen. Een medebewoonster zegt ook lachend: “Alsof je niet met meer woorden kan spreken". Richard vervolgt: “We hebben vorig jaar ook meegedaan aan Stukafest. Alle huisgenoten zijn er bij betrokken. Maar uiteindelijk zijn er niet zoveel mensen nodig voor het ombouwen. Medebewoonster Jet (22): “Ja, de voorbereiding stond eigenlijkk gewoon uit een grote schoonmaak.” 

Richard: “Thanks Stukafest, dankzij jullie maken wij ons huis schoon.” 

En dan begint de eerste ronde. Iedereen loopt naar de woonkamer waar op de vaalgele vloer een grijs matras ligt en een bruine stoel staat. Het zou zo een decor van de film Trainspotting kunnen zijn, ware het niet dat er geen afwas ligt op het aanrecht en alle pannen netjes opgeborgen zijn. Nouel gaat op het matras liggen en Katja drukt op het afspeelknopje van de stereo die op de koelkast ligt en gaat gehurkt op de stoel staan. Er komen donkere en onheilspellende beats uit de speakers en Nouel begint gefrustreerd en onrustig te bewegen. Improviserend baant ze zich een weg door de kamer terwijl ze uit verschillende stijlen - modern, contemporary en breakdance - de kracht put om de strijd met zichzelf aan te gaan. Nouel maakt dan een koprol achterover waardoor het publiek meer in de hoek gedrukt wordt. Haar voeten raken nog net niet een jongen die snel zijn been intrekt. Een andere jongen kijkt het hele optreden met zo’n grote glimlach dat het niet verassend zou zijn als hij uit elkaar zou spatten van extase. 

Dan probeert Katja met Nouel te dansen, maar er is frictie in hun dynamiek. Na een solodance van Katja op zwoele jazzy beats, vinden ze elkaar toch. Een Spaanse dame zingt over de liefde en verzoening en de dames bewegen soepel door, in en over elkaar heen tot ze zich achter het matras verstoppen voor het publiek. Met een simpele ‘dit was hem dan’ volgt applaus. 

Een groepje mensen verzamelt zich om de danseressen heen voor een nagesprek. “Ja, we zijn aan het improviseren,” hoor ik Katja en Noel zeggen.

Sara (23): “Ik weet niet wanneer dans goed is, maar vond het wel vet.”

Later zullen de dames in de kamer van Richard vertellen dat hun act geïnspireerd is op spiritualiteit. Nouel speelt een mens die in de knoop zit met zichzelf, en Katja is een geest die haar met liefde wil begeleiden en helpen. Alleen moet Nouel het wel aannemen, wat uiteindelijk gebeurt. 

Er wordt inmiddels steeds meer gedronken en het studentenhuis voelt aan als een grote rokersruimte, zonder sigaretten maar wel met gezelligheid. 

In de tweede ronde durven de dames meer risico’s te nemen en wordt er meer gebreakdancet. Een dame in het publiek kijkt zo geraakt, dat het lijkt alsof ze elk moment in huilen kan uitbarsten. Achteraf vertelt Willeke (23) ontroerd: “Ik vond het prachtig, de connectie, de emotie. De manier van bewegen.” Ze stapt naar de artiesten om hetzelfde te zeggen, daarna wijst ze naar mij: “Ik moest bijna huilen, zij weet het.” 

Net voor Katja en Nouel voor de laatste keer gaan dansen, klaagt Katja dat iemand op haar blote voet stond: “Het doet echt pijn.” Het is niet te merken, want in het laatste optreden worden de bewegingen nog groter dan eerst. Er is minder publiek aanwezig waardoor er meer ruimte ist voor hun bewegingen, die ze ook direct benutten. Je vraagt je af waar ze toe in staat zijn op een groter podium.

En Roomhost Richard? De rest van de avond blijft hij een man van weinig woorden, maar die zijn ook helemaal niet nodig. De hele avond verloopt precies zoals die zou moeten: mensen raken ontroerd door het optreden, goedkoop bier doet zijn ding en, zoals Richard het zou zeggen: de sfeer was goed, soepel en goed!