UAF zoekt ouderejaars om vluchtelingstudenten wegwijs te maken

Mentor-menteekoppel, foto's UAF/Sahar Jahish.

In 2018 begonnen 905 vluchtelingen aan een studie aan een hogeschool of universiteit. Een stuk of dertig deed dat aan de Universiteit Utrecht. Ook dit jaar denkt UAF dat er zo’n dertig vluchtelingen aan de UU een studie starten. “Ongeveer de helft - zo is de ervaring – zoekt een mentor om hem of haar wegwijs te maken aan de universiteit”, zegt Rachel Moolenaar van UAF die het programma trekt om voor vluchtelingstudenten een mentor te zoeken.

Het mentorprogramma begon ruim drie geleden toen veel Syriërs op de vlucht voor oorlog in hun land naar Nederland kwamen. Hoger-opgeleiden wilden in Nederland hun studie beginnen of voortzetten aan een hbo of universiteit. Omdat ze onbekend waren met het Nederlandse onderwijs, startte UAF het programma Refugee@Campus dat werd gefinancierd door de Nationale Postcode Loterij. Dit programma liep in maart 2019 af. “We hadden toen 688  koppels gematcht.”

Omdat het programma goed werd gewaardeerd, heeft UAF besloten om het mentorprogramma uit eigen middelen voort te zetten. Doel is om een vluchtelingstudent zich zo snel mogelijk te laten thuis voelen aan de universiteit. “Vluchtelingen komen meestal uit een andere onderwijscultuur. De afstand tussen studenten en docenten is vaak groter. Daarnaast worden van studenten in Nederland heel andere eigenschappen verwacht dan die de vluchtelingen in hun eigen land waren gewend. Zo is groepswerk hier heel gewoon en is het stellen van vragen tijdens college een pluspunt. In sommige landen worden vragen van studenten niet op prijs gesteld. Met andere woorden: studievaardigheden zijn het meest wennen, niet het studieniveau.”

Op dit vlak wordt dan ook de meeste hulp verwacht van de Nederlandse student. De begeleiding duurt formeel een half jaar en de mentor en mentee zien elkaar minimaal eens in de veertien dagen. “De mentor maakt bij de start van de studie de vluchteling wegwijs op de campus, in de bibliotheek en in de studie. Daarnaast stellen ze samen een aantal doelen op waar ze samen een half jaar aan werken.”

Die doelen kunnen van alles zijn. Veel vluchtelingen willen bijvoorbeeld hun Nederlands verbeteren. “Hun eigen netwerk is vaak te klein om veel met de taal te oefenen”, zegt Moolenaar. “Daarbij moeten ze ook specifieke woorden leren die voor hun studie van belang zijn. Soms wil de vluchtelingstudent bij een studie- studenten- of sportvereniging en kunnen ze hulp gebruiken om daar een keuze in te maken. Maar soms wil de vluchtelingstudent ook hulp bij de studie. Maar veel koppels ondernemen ook leuke activiteiten met elkaar. Ze gaan bijvoorbeeld samen naar een concert of komen bij elkaar eten.”

Wie interesse heeft om mentor te worden, hoeft slechts aan twee eisen te voldoen: hij moet goed Nederlands spreken en tweede- of derdejaars zijn. “Eerstejaars moeten zelf hun weg nog vinden aan een universiteit. Daarom zoeken we ouderejaars. We zoeken Nederlandssprekende studenten omdat de vluchteling vaak hulp wil bij het oefenen van de taal.” Bij het matchen kijkt UAF ook of de studies van de mentor en mentee bij elkaar passen. “Als ze dezelfde studie doen, of een studie in dezelfde faculteit zou dat mooi passen. Op die manier kan de mentor de nieuwe student nog beter helpen.”

Voor de begeleidende studenten organiseert UAF twee workshops: één training interculturele communicatie die de mentor samen met zijn mentee volgt en één bijeenkomst waar mentoren onderling hun ervaringen kunnen delen. “Na zes maanden stopt het programma, maar vaak zien we dat het contact blijft.” In de afgelopen jaren is gebleken dat het aantal studenten dat zich als vrijwilliger aanmeldt, het aantal dat nodig is overstijgt. “Echt heel veel Nederlandse studenten vinden het leuk om een vluchtelingstudent wegwijs te maken op de universiteit.”

Wie interesse heeft om mentor te worden van een vluchtelingstudent kan zich voor 10 juni 2019 aanmelden via mentoring@uaf.nl.

Artikel gaat verder onder de video over de Utrechtse studenten Alexander en Mohammed die in 2018 een mentoringkoppel vormden.Op dit moment zijn er aan de UU geen koppels. In 2017 schreef DUB een verhaal over het UU-koppel Vera en Zahraa.

Wat doet UAF zoal?

Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF is in 1948 opgericht door universiteiten. De letters UAF staan voor Universitair Asiel Fonds, maar die woorden dekken al lang de lading niet meer. De organisatie begeleidt vluchtelingen die willen studeren aan het hbo of aan een universiteit. Ook helpt UAF hen bij het vinden van een geschikte baan. Sinds april 2017 helpt UAF ook vluchtelingen die naar het MBO gaan. Dit gaat vaak om hoogopgeleide vluchtelingen die op mbo-niveau sneller een passende baan kunnen vinden. Deze vluchtelingen zijn vaak al wat ouder. De stichting krijgt donaties vanuit verschillende hoeken om haar werk te kunnen doen, zoals het ministerie van OCW, de Nationale Postcode Loterij, hoger onderwijsinstellingen, diverse fondsen, bedrijven en particuliere donateurs.

Het UAF en de Universiteit Utrecht hebben in mei 2016 een samenwerkingsconvenant gesloten waarin de komst van een schakelprogramma werd aangekondigd. (pdf). De universiteit beloofde onder meer om een schakeljaar voor vluchtelingen op te tuigen om ze voor te bereiden op een studie aan de universiteit. Dat is geen onnodige luxe, zo bleek uit een interview van DUB uit 2016 met een vluchteling uit Syrië die vooral veel problemen had met de soft skills aan de universiteit. In 2017 gaf het Rosanna fonds voor het eerst een studiebeurs aan gevluchte vrouwen die willen gaan studeren. In totaal studeren op dit moment 48 vluchtelingen met steun van UAF aan de UU. Hoewel er op dit moment geen actieve mentor-menteekoppels zijn, zijn ze er sinds 2016 wel geweest.
 

UAF in cijfers

Het aantal vluchtelingen dat UAF begeleid is de laatste drie jaar toegenomen.

Jaartal

2016

2017

2018

Aantal vluchtelingen

2462

3373

3847

Ook zijn er meer vluchtelingen de afgelopen drie jaar gestart met een studie.

Jaartal

2016

2017

2018

Aantal vluchtelingen

379

640

905

In 2018 begeleidde UAF 3847 vluchtelingen
-1791 (46 procent) bereiden zich voor op een studie door middel van onder meer taalles
-1531 (40 procent) studeert
-525 (14 procent) wordt begeleid naar werk


Wat studeren die 1531 studenten in 2018?

40 procent informatica, techniek of een exacte studie
24 procent zorg & welzijn
19 procent economie

8 procent kunst & cultuur
5 procent rechten
4 procent overig

Advertentie