10 x sneller naar de eindstreep

Lang studeren gaat de student geld kosten. Dus moet hij zelf zorgen op tempo te studeren. Dat is ook belangrijk voor de universiteit. Die dacht de afgelopen weken koortsachtig na over maatregelen om studenten sneller te laten studeren. DUB zet wat ideeën op een rijtje.

De vraag hoe je studenten efficiënt door de studie sluist staat al jaren hoog op de agenda. Maar nu er waarschijnlijk een boete op langstuderen komt te staan, is de discussie weer helemaal actueel en komen er veel -meer en minder creatieve- maatregelen naar boven. Een tuigdorp voor langstudeerders vinden we niet helemaal reëel, maar er zijn ook serieuze opties. DUB zet er 10 op een rijtje.


STEL EEN HARDE DEADLINE VOOR DE SCRIPTIE
Als iets vertragend werkt is het wel het afronden van de scriptie. Studenten komen vast te zitten met hun onderzoek, krijgen een writers block of vinden het eindresultaat niet voldoende. Nog los van de extra eisen die de docent stelt. Het leidt allemaal tot vertraging. Verschillende opleidingen lossen dit op met het expliciet programmeren van de scriptie. Het tijdig afronden van de thesis is minstens zo belangrijk als het schrijven van een mooi stuk. Over de precieze begeleidingstijd worden afspraken gemaakt. Studenten weten daardoor precies waar ze aan toe zijn. Zo kent het departement Moderne Talen een protocol voor het eindwerkstuk voor de bachelor en de masterscriptie waarin omvang, begeleiding en tijdspanne allemaal geregeld zijn.

 

MAAK BSA STRENGER, OOK VOOR HET TWEEDE EN DERDE JAAR
Een vaak gehoorde klacht is dat studenten na het behalen van het bsa in het eerste jaar achterover gaan leunen. Begrijpelijk ook wel. ‘Zo: die is binnen’, kun je denken. Het Utrechtse minimum van 37.5 ects zou je daarom ook te laag kunnen noemen. Om nominaal te studeren moet je 60 ects halen. Veel universiteiten hanteren een hoger aantal vereiste punten, vaak 40 ects, maar ook wel 45 ects. Als student moet je daar toch net even harder doorwerken. En waarom geef je opleidingen niet de vrijheid de hoogte zelf vast te stellen. De Utrechtse bèta’s hebben misschien veel minder behoefte aan strenge eisen dan massale opleidingen in de alfa-gammahoek.
Nu is er bovendien alleen een BSA in het eerste jaar. Waarom zou je na het eerste jaar de druk van de ketel halen? Het helpt studenten als ze ook een minimaal aantal punten moeten halen in het tweede en derde jaar. Om dit mogelijk te maken, moet alleen wel de wet veranderen. Dat gaat lukken. In de Tweede Kamer is een motie aangenomen die uitbreiding van het bsa mogelijk moet maken.

 

LAAT TENTAMENS NA VIER JAAR VERVALLEN
De Leidse rechtenfaculteit hanteert sinds kort het strenge uitgangspunt dat de tweede en derdejaars tentamens van studenten vervallen als niet binnen vier jaar de studie wordt afgerond. Overigens is in Leiden tegelijkertijd een systeem ingevoerd waarbij tweede en derdejaars veel dichter op de huid wordt gezeten. Achterblijvers moeten een studieplan indienen en kunnen op het matje van de studieadviseur worden geroepen.

 

SPIJKER STUDENTEN SNEL BIJ
Het is een bekend verschijnsel: studenten raken om welke reden dan ook achterop en zien het peloton nominaal studerenden steeds verder uit zicht verdwijnen. Wat is er logischer dan de achterblijvers snel bij te spijkeren zodat ze weer aansluiting kunnen vinden? Farmacie kent sinds dit academisch jaar het project ‘studenten voor studenten’ waarbij ouderejaars studenten worden ingezet om studenten in het eerste jaar bij te staan. Tijdens een vraaguurtje kunnen eerstejaars om hulp vragen maar worden ook gerichte trainingen gegeven, vooral op het gebied van rekenvaardigheden.  
Bij Natuurkunde werd vorig jaar een summerschool georganiseerd voor de groep studenten die wel hun bsa haalden, maar zakten voor enkele essentiële cursussen. Vrijwel alle deelnemers slaagden erin deze vakken tijdens de zomer alsnog met een voldoende af te ronden. De opleiding hoopt dat de studenten daarmee ook voor de lange termijn op het goede spoor blijven.

 

BLIJF HERKANSINGEN BEPERKEN
Tot de introductie van het Utrechtse bachelor-mastersysteem had je als student de mogelijkheid om tentamens te herkansen, bijna tot in het oneindige. Vooral docenten waren blij dat aan dat slopende herkansingencircus een einde kwam. Nu moet je voldoen aan een inspanningsverplichting en minimaal een 4 scoren om te mogen herkansen. Maar de roep om meer herkansingsmogelijkheden blijft keer op keer terugkomen. De verwachting dat hiermee de slagingskansen vergroten is vals. Studenten gaan berekenend te werk en gokken op de laatste mogelijkheid. Nog beter: stel een 5 als minimum. Sociale Wetenschappen liet al zien dat studenten met een 5 een grotere kans hebben te slagen bij een hertentamen. Bij Sociale Geografie loopt nu een pilot.

 

ONVOLDOENDES TOESTAAN
Is het noodzakelijk om werkelijk voor elk vak een voldoende te eisen? Ook als je helemaal niet van plan bent om nog iets met de kennis uit dat vak te doen?  Je mag toch ook wel eens een tijdje wat minder in je vel zitten of een vak absoluut niet pruimen? Zeker als je normaal gesproken goede cijfers haalt.
Op het University College zijn de eisen hoog. Herkansingen bestaan niet en je moet continue aantonen op schema te zitten. Een F voor een cursus is onacceptabel. Maar als je een enkele keer een D (zeg maar een 5.5) scoort, mag je die laten staan en krijg je gewoon je studiepunten. Je hebt alleen niet voldaan aan de ingangseis voor een vervolgvak. En je moet het bovendien niet wagen in een volgend semester weer een D te halen, want dan kom je onder ‘academic probation’ te staan.

 

LAAT STUDENTEN MEER TIJD AAN HUN STUDIE BESTEDEN
Vergroot de time on task, heet dat in vaktermen. Als sinds de invoering van bama wordt dat als een van de belangrijkste opgaven van de universiteit gezien. Het gemiddelde aantal uur dat studenten aan hun studie besteden ligt gemiddeld op 29 uur per week, ver onder de 40 uur. En dan studeren eerstejaars nog harder dan tweede en derde jaars. Volgens onderwijskundigen is er een duidelijk lineair verband tussen de tijd die je in je studie stopt en je studiesucces. Bij sommige studies is het aantal contacturen erg laag. Er is een goede balans nodig tussen college krijgen en zelfstandig werken. Het is een taak voor de docent om studenten te dwingen meer tijd in hun opleiding te stoppen. Door creatieve opdrachten te geven, kunnen zij je dieper op de stof in laten gaan. Docenten kunnen daar in getraind worden.

 

FEEDBACK EFFECTIEVER ORGANISEREN
Als student wil je graag zo veel en zo vaak mogelijk de bevestiging dat je op de juiste weg bent. Gerichte feedback heeft daarom ook een groot positief effect. Deeltentamens en –opdrachten geven je die feedback. De afgelopen jaren hebben echter duidelijk gemaakt dat dit veel vraagt van een docent. Er zijn ook andere vormen van feedback mogelijk. Een belangrijke suggestie daarbij is om studenten elkaar te laten beoordelen; de zogenoemde peerfeedback.

 

VERGROOT DE BINDING MET DE OPLEIDING EN UNIVERSITEIT
Academische en sociale integratie zijn belangrijke voorwaarden voor een goede studievoortgang. Met selectie aan de poort en matchingsgesprekken proberen opleidingen studenten het gevoel te geven dat zij het voorrecht hebben in Utrecht te mogen studeren en dat zij deel uitmaken van een bijzondere club. In dat eerste jaar is ook door het bsa de aandacht voor de studievoortgang op een hoogtepunt. Maar studenten willen ook in latere jaren het gevoel houden dat de opleiding en de universiteit in hen geïnteresseerd is. Tutoren en studie-adviseurs spelen hierbij een belangrijke rol, maar ook de studieverenigingen kunnen hierbij ingeschakeld worden.

 

MAAK HET VOOR STUDENTEN MOGELIJK IETS EXTRA'S TE DOEN
Dit was een van de belangrijkste aanbevelingen van het rapport van Stichting OER dat 15 februari verscheen. Studenten blijken vaak studievertraging op te lopen juist doordat zij nog iets meer willen dat het reguliere programma. Een verblijf in het buitenland, het volgen van een minor of het meedoen aan een honors programma blijkt vaak lastig in te passen in de roostering door timeslots en doorlopende programmering van verplichte vakken. Veel studenten wachten nu met de extra activiteiten totdat ze hun verplichte programma hebben afgerond.  Als kanttekening hierbij: experts zeggen dat het niet verstandig is om studenten te veel vakken naast elkaar te laten volgen.

*Met dank aan Anton van den Hoeven (O&O) en Hetty Grunefeld (IVLOS)

 

 

HET UTRECHTSE RENDEMENT

De Utrechtse rendementscijfers zijn helemaal niet zo slecht in vergelijking met de andere universiteiten. In Utrecht haalt 55 procent van de studenten binnen vier jaar een bachelordiploma.


Inschrijven = meedoen = halen was in 2002 de omstreden Utrechtse bama-slogan. De universiteit wilde benadrukken dat je voor een vak slaagt als jij inzet toont en ook je docent zijn best doet. En dat is wat anders dan de interpretatie van buitenstaanders die zeiden dat een student die zich bij de UU inschrijft voor een cursus deze gegarandeerd haalt. Dat is niet terecht, Op sommige punten was het beleid van de UU juist strenger dan elders. Zo voerde de UU bij de introductie van het bachelor-masterstelsel in 2002 direct de harde knip in. In Utrecht mag je pas een master volgen wanneer je de bachelor helemaal hebt afgerond. Maar ook het verbeteren van de studiebegeleiding, de invoering van meer contacturen en tussentoetsen, en het beperken van de herkansingsmogelijkheden in dat nieuwe model lijken een positieve invloed te hebben gehad op de rendementen.


Toch lopen de UU-rendementen wel terug. Drie jaar geleden maakte nog 58 procent van de studenten hun bachelor af in vier jaar. De verschillen met andere universiteiten worden kleiner. De universiteit krijgt van de overheid minder geld per student, dat maakt het lastig om kleinschalig onderwijs in stand te houden. Maar lijkt er een groeiende aandacht voor onderzoek wat ten koste kan gaan van het onderwijs.
Het college van bestuur wil die tendens keren. Collegevoorzitter Yvonne van Rooy zei deze week dat de universiteit studenten naar de eindstreep wil helpen. Eerder zijn er al verschillende maatregelen ingevoerd. Zo zijn de eerstejaars Psychologie opgedeeld in vaste groepen. Zij hebben steeds samen college van dezelfde docenten en delen een tutor. Zo’n community-gevoel moet de studenten helpen bij de studie. Bij Rechten kun je naar het Law College, waar de meer gemotiveerde studenten in kleinere groepen colleges volgen. Dit jaar begon Geesteswetenschappen bovendien met het teaching load system dat studenten een minimum aantal contacturen moet garanderen. Ook de numerus fixus bij Psychologie en bij Rechten moet de komende jaren tot hogere rendementen leiden.

 
Bij verschillende opleidingen is er een vorm van ‘selectie aan de poort’ . Daarnaast wil het college van bestuur ook meer ‘matchingsgesprekken’. Het credo is ‘de juiste student op de juiste plaats’. Rendementsproblemen ontstaan vaak doordat studenten de verkeerde studiekeuze maken. Door een indringend advies aan de aankomende student, kun je volgens de universiteit veel ellende voorkomen. Als je op het verkeerde spoor zit, willen ze je zo snel mogelijk naar een andere studie doorverwijzen, desnoods naar het hbo.


XB

Advertentie