Minder perspectief Europees onderzoek
Na de economische crisis hebben de meeste Europese landen hun budget voor wetenschappelijk onderzoek verlaagd. Zorgwekkend, vinden rapporteurs van de Europese Unie. De Eurocommissarissen geven hen gelijk.
Vorige economische crises hebben laten zien dat het belangrijk is om de publieke financiering van ‘onderzoek en ontwikkeling’ op peil te houden, staat in een rapport van de Europese Unie. Want als de publieke O&O op niveau blijft, keren landen sneller terug naar de situatie van duurzame economische groei.
Het rapport gaat over innovatie in Europa en concurrentie met andere kenniseconomieën als de Verenigde Staten, Japan en China. In 2020 zou Europa er een miljoen onderzoekers bij moeten hebben, menen de rapporteurs. Anders kan de EU de rest van de wereld niet bijbenen.
De Europese Commissie begrijpt die boodschap en wil voor de periode van 2014 tot 2020 tachtig miljard euro reserveren voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Dat is ongeveer de helft meer dan er nu beschikbaar is. Maar de lidstaten moeten deze plannen nog goedkeuren.
Europa staat er niet bijzonder slecht voor, want er zijn hier veel onderzoekers: 1,5 miljoen in 2008. In de Verenigde Staten zijn het er maar 1,4 miljoen. Alleen in China zijn er iets meer: 1,6 miljoen.
Zo zijn er allerlei statistieken in het voordeel of nadeel van Europa. Er promoveren bijvoorbeeld meer mensen in de exacte vakken dan in de Verenigde Staten. Daar staat tegenover dat de VS tweeënhalf keer meer van zijn bruto binnenlands product in hoger onderwijs investeert dan Europa. In Europa daalden de private investeringen in onderzoek tijdens de economische crisis minder hard dan in Amerika, maar daar staat tegenover dat die in Amerika nog steeds hoger zijn.
Al met al stemt de optelsom de rapporteurs somber. Op veel fronten heeft Europa een achterstand op zijn naaste concurrenten en die lijkt alleen maar te groeien.
In Nederland blijven vooral de lage private investeringen in onderzoek opvallen. Bedrijven steken hier relatief weinig geld in onderzoek en ontwikkeling. Volgens de rapporteurs komt dat door de nadruk in de Nederlandse economie op diensten. Maar ook daarin is volgens hen innovatie mogelijk.
Wel vraagt Nederland opvallend veel patenten aan, met name in de medische sector. Daarin behoort Nederland tot de voorhoede. Ook scoren Nederlandse wetenschappers bijzonder goed met hun publicaties.
Het maatschappelijke draagvlak voor onderzoeksinvesteringen houdt niet over. “Het percentage Europese burgers dat er vertrouwen in heeft dat de wetenschap en de technologische ontwikkeling de kwaliteit van hun leven zullen verbeteren is de afgelopen vijf jaar gedaald van 78 procent tot 66 procent”, aldus het rapport. Daarom zouden wetenschappers zich harder moeten inspannen om oplossingen te vinden voor maatschappelijke problemen als de vergrijzing en het milieu.