In memoriam: Prof.dr. Sj.Groenman [1913 - 2000]

Groenman werd op 28 november 1913 te Roosendaal geboren. Hijgroeide op in Winschoten en trok in 1932 naar Amsterdam om bijSteinmetz en Ter Veen sociografie te studeren. In 1937 deed hijdoctoraal examen. Hij bekwaamde zich als journalist en alsonderzoeker en trouwde in 1939 met Lucie Limborgh Meijer. Hetechtpaar vestigde zich te Zwolle. In de oorlogsjaren werkte hij aanzijn onderzoek 'Staphorst: Sociografie van een geslotengemeenschap', waarop hij in 1947 bij Ter Veen promoveerde.

Ons land was berooid en diep geschokt uit de oorlog tevoorschijngekomen. De problemen - oorlogsschade, woningnood, werkgelegenheid,geboortengolf, industrialisatie, enz. - stapelden zich op en deroep om meer onderzoek werd steeds dwingender. Sociologen moestener komen. Dat was nieuw, veelbelovend. Elke universiteit kreeg eeneigen opleiding. De eerste hoogleraren sociologie traden aan:Bouman, Van Heek, Hofstee, Kruijt, Den Hollander en Groenman, dejongste in dit gezelschap. Geen van de heren was als socioloogopgeleid. Dat moest nog komen.

Groenman aanvaardde zijn benoeming te Utrecht op 1 november1948. Tot 1956 combineerde hij deze functie met het directeurschapvan het ISONEVO (Amsterdam), het Instituut voor Sociaal Onderzoekvan het Nederlandse Volk. Dit instituut kreeg belangrijkeonderzoeksopdrachten, waaronder heel prominent het onderzoek naarde sociale gevolgen van de watersnoodramp van 1953. Dit ISONEVOwerd de kweekvijver van een volgende golf van hooglerarensociologie.

Groenman heeft in het proces van aanvaarding van deze nieuwediscipline een centrale rol gespeeld. Hij hield talloze lezingen,schreef honderden artikelen over onderwerpen die rechtstreeks uitde herkenbare werkelijkheid waren geplukt. Hij gebruikteaansprekende voorbeelden, sloot aan bij actuele gebeurtenissen.Sociologie, bij hem, had alles te maken met het leven van elke dag.Hetzelfde gold voor zijn colleges. Hij schreef en sprak helder,levendig, puntig en met gevoel voor humor. Zijn vele promovendi -bijna vijftig - roemen unaniem ook de ruimte die hij hun gaf.

Van 1971 tot 1976 was Groenman rector magnificus van onzeuniversiteit. Sjoerd Groenman was een beminnelijk mens, dieconsequent zijn eigeninbreng relativeerde. Hij nam, geheel instijl, afscheid op 12 oktober 1979 met een rede getiteld: 'Iederstijd gaat een Tijdje mee'.

Dr. Gerrit Jansen, emeritus-hoogleraarSociologie