UU-coronacommissie: ‘normale’ situatie bij begin nieuw collegejaar

Zeer waarschijnlijk trapt het kabinet in de persconferentie dinsdag nog even flink op de rem, maar er komt een keer een einde aan de situatie waarin studenten en medewerkers alleen maar thuis studeren en werken.

In de adviesnota ‘de UU weer open’ (hier via Solis-id, red) schetst een commissie onder leiding van epidemioloog Hans Heesterbeek hoe het opnieuw opstarten van het onderwijs en onderzoek verantwoord kan plaatsvinden. In de commissie zaten onder meer andere Utrechtse coronaexperts als Patricia Bruijning en Cécile van Es en vooraanstaande Utrechtse gedragsdeskundigen als socioloog Tanja van der Lippe en psycholoog Denise de Ridder.

Voorbehoud hoorcolleges
Volgens de nota moet het universiteitsbestuur zich nu al gaan voorbereiden op de situatie waarin vrijwel alle Nederlanders gevaccineerd zijn. Vanaf het einde van de zomer zijn waarschijnlijk vergaande versoepelingen mogelijk en kunnen bijvoorbeeld de anderhalvemetermaatregel en de beperking op het gebruik van het Openbaar Vervoer worden afgebouwd.

Het meeste onderwijs van blok 1 kan dan ook gewoon worden ingeroosterd. Een voorbehoud maakt de commissie nog voor de grote hoorcolleges met meer dan honderd personen, vooral omdat studenten als laatste gevaccineerd zullen worden.

Ook verlichting voor de zomer
Maar de commissie vindt dat de UU studenten en medewerkers al voor die tijd meer moet bieden dan online studeren en werken. Volgens de commissie was tot nu toe alles in het hoger onderwijs erop gericht om besmettingen in te perken en kwetsbare mensen te beschermen. Door het vaccinatieprogramma komt er ruimte voor verlichting.

De UU kan studenten en docenten die de coronamaatregelen en de verboden na een jaar meer dan beu zijn daarom meer perspectief bieden, stelt de commissie. Het standaardantwoord bij vragen om meer flexibiliteit en pragmatische oplossingen zou moeten veranderen van ‘nee, tenzij’ naar ‘ja, mits’.

Onzekerheidsmarges
In de nota die begin maart naar het UU-bestuur werd gestuurd, spreekt de commissie de verwachting uit dat universiteiten in de loop van april weer een begin mogen maken met fysieke ontmoetingen. Dat was ook wat het kabinet toen in een persconferentie naar buiten bracht en wat de universiteit zelf aan studenten en medewerkers liet weten. De geluiden die in het afgelopen weekeinde uit Den Haag komen, doen vermoeden dat daarmee nog wat langer gewacht moet worden.

In de nota wijst de commissie zelf al op de grote onzekerheidsmarges. Ze vergelijkt het traject van nu tot september / oktober met een treinreis met verschillende haltes. Het beginpunt is de situatie waarin er nog maar weinig gevaccineerd is en er nog strenge maatregelen zijn. Het eindpunt is de situatie na de zomer waarin vrijwel iedereen gevaccineerd is en de meeste beperkingen kunnen worden opgeheven. De tussenliggende haltes kennen een oplopende vaccinatiegraad en steeds meer versoepelingen. Onzeker is alleen wanneer deze haltes bereikt worden, dat blijft steeds afhankelijk van hoe het virus zich gedraagt en van de besmettingsrisico’s.

Ruimte voor sociale activiteiten
Zodra het kabinet groen licht geeft, moet volgens de commissie voorrang gegeven worden aan sociale activiteiten, bijvoorbeeld bijeenkomsten van studieverenigingen. Daarnaast moeten opleidingen en docenten gestimuleerd worden om met pragmatische oplossingen fysiek onderwijs mogelijk te maken. Alle studenten zouden nog voor de zomer minimaal één onderwijsactiviteit per week op de campus moeten hebben. Ook de optie van de huur van grote zalen zoals Tivoli wordt hierbij weer genoemd door de commissie.

Universitaire medewerkers zouden eveneens weer een dag in de week naar de universiteit moeten kunnen komen. Dat moeten vakgroepen en afdelingen zelf kunnen regelen binnen de voorwaarden die er dan gelden, vindt de commissie. Studenten en medewerkers zouden elkaar vooral graag weer ‘ontmoeten’.

Weinig effect sneltesten
Vanuit die situatie moet er langzaam meer mogelijk worden, al naar gelang er meer mensen gevaccineerd zijn. Deze zomer zou dan bijvoorbeeld het meeste wetenschappelijk en ondersteunend personeel al driekwart van hun werktijd op hun werkplek in een van de universitaire gebouwen kunnen doorbrengen. 

De gedachte dat sneltesten de trein sneller kunnen laten rijden, verwerpt de commissie. Massale inzet van sneltesten om op korte termijn het UU-onderwijs doorgang te kunnen laten vinden, is niet reëel. Dat zou een te grote logistieke operatie vergen.

Wel pleit de commissie voor een werkgroep die gaat bekijken of sneltesten een oplossing kunnen bieden voor incidentele bijeenkomsten die niet mogelijk zijn vanwege de coronamaatregelen. Vanaf blok 1 van het nieuwe jaar zouden sneltesten eventueel ook ingezet kunnen worden bij grootschalige hoorcolleges van meer dan honderd studenten.